Blader door transcripties » Nationaal Archief / Rijksarchief Zuid-Holland

archieftoegang 2.10.02, inventarisnummer 9, pagina 21

De stand van deze zaak is aan het Departement van Hola„
nien bekend uit mynen brief van 14 September 1819 1, 564 6
Indienstand is geene andere verandering voorgevallen, als dat
de ondervinding van 1849 ende goede afloop van den oogst heb„
ben bewezen, dat, tegen voldoende bezoldiging, genoegzaam
werkvolk by de fabriek te Vangka verkrygbaar is, en dat
788 iboevenaar voor en van wege kA van Vloten onderdag„
teekening van 30 November 1849 aan my heeft gedaan de me„
dedeeling.
,dat alleen tot voorkoming van nog grootere ongelegenhe„
,den voor beide contracterende partyen, voortvloeyen de int„
,hiet staken der werkxaamheden, hy zich overeenkomstig het
,Beslint van 8 Abei 1849 Nos, gedurende het loopende jaar pug
,zal gedragen, onder uitdrukkelyk voorbehoud evenwel, dat
,zulks niet aangemerkt worde als te hebben beruet in de
„uitlegging, die het Nederlandsel Indisch. Gouvernement aan
,de bepalingen van het bestaande contract voor de fabrick
„langka heeft gelieven te geven; en voorts onder voorbe„
„houd van de terugvordering van de meerdere uitgaven, wel„
„ke int dien stand van zaken voortgevloeid zyn en nog zul„
„len voortvloeyen.
Dat de maatregelen bedoeld by de besehikkingen van
het Nederlandseh Indisch bestuur, van 16 September 1848 81
en 8elbei 1849 Nys, de strekking hadden, om de verkryging
van werkvolk, ten behoeve dezer fabriek, in overmate en
tegen een onevenredig dagloon te beperken, en dus meerdere
uitgaven voor den contractant moesten veroorzaken, was
aan het Indioel bestuw, by het nemen dezer beselikkingen
bekend. Dit bestuuw achtte zich toen echter regtens ge„
houden en zedelyk verpligt, de inlandselie bevolking tegen
de overdrevene vorderingen ook van deren fabriekant te be„
sehermen en zal op dit regt vertrouwende, de vorderingen
van denzelven afwachten.
In het onderwerpelyk adres beiveert de fabuehant & M.
van Vloten, dat het gesahil slechto betreft eene zuivereregts
quaestie, aangenomen dat dit het geval zy, dan mag daaren
boven niet int het oog verloren worden, dat elk contract moet
worden uitgeleijd volgens de waarsehynlyke bedoelingen der
zich
zich verbindende partyen en daarom gelat het alhier eene quaes„
tie, welke alleen behoorlyke intlegging vinden kan unt het
geen aan het sluiten van het werkende contract is voorafge„
gaan: eene quaestie, welke zich indiennate aanplaatsely„
ke aangelegenheden en de tederste belangen van de inlandsche
bevolking aanknoopt, dat zy bezwaarlyk door Nederlandsshe
regts consuluiten in haren geheelen omvang han worden
begrepen.
Uwe Exeellentie achtte het voorhands zonderling, dat
de overeenkomst gedurende tien jaren tot wederzydsch genoe„
gen is ten uitvoer gelegden eerst daarna zyn genomen de
maatregelen, welke ten grondslag leggen aan de onderverpe„
lyke geschillen: met meer juistlieid zoude kunnen worden
beweerd, dat die overeenkomst gedurende jarenten bezware
van de inlandsche bevolking is untgelegjd op eene wyze, dat aen
maatgeacht kon worden vol te zyn, en de skerenttuurm
de Residentie Fagal dreigde ten gronde te gaan, ten gevolge van
opgewekten wievel onder inlandsche hoofden en bevolking.
Wet Indisch bestum is niet overgegaan tot deze maatragelen
welke trouwens den fabriekant noodwendig winstterving moe„
ten aanbrengen, binten noodzaak en zonder aanleeling.
Waar het bestuuw te Fagal berigtte„
dat het buitengewoon groot getal arbeiders voor de sucker
fabrick te Vangha ten getale van 1400 daags gevorderd, den veld
arbeid in hooge mate bemoeyelykte en gedurende 1847 reeds
had geleid om over de bevolking, int het aangrenzend destrict
Maubaja te beselikken;
dat de fabriekant E. van Vloten, by mondsen geschrifte
attent gemaakt en intgenoodigd, eene minder exorbitante
hoeveelheid koelies van het bestuu te vorderen, had geant„
woord, dat het zyne schuld niet was, dat men zulk een one„
reus kontract met hem had gesloten, of had daargesteld
zoo veel meer sucker contracten in de Residentie Fagal wel„
ke gebrek aan werkvolk deden ontstaan;
en dat zelfde bestuu eindigde met de verklaring, dat, wan„
neer men gade oloeg den Staat, in welken de bevolking der be„
„sidentie Fagal verkeerde, men alsdan in geenen deele ver„
wezentlykt zoude zien de stelling, dat de Schoone resultate
den
varnoemd, by extract deze
te kennen te geven, dat
het depe van kalanien in
de onderwerpelike aanse
legenheid niet verdes kan
tuischen beide treden; dat
mitsdien
Het desiege dethalue