Browse transcripts » Amsterdam City Archives

archive access 499, inventory number 266, page 37

Pieter van Dam vermeldt in zijn ' Beschryvinge van de Oostindische
Compagnie ', nagenoeg voltooid in 1701 en uitgegeven door dr . F . W . Stapel
in 1927 en volgende jaren , dat bij het garnizoen in Batavia 47 tamboers
waren .
Een tamboer behorende tot de militaire personen op een schip van de
Oost-Indische Compagnie verdiende ' nadat ( hij ) kloek is ' ƒ 6 a ƒ 10 per
maand ; een tamboer te Batavia 5 s /« rijksdaalder .
Ook de verschillende andere milities hadden hun eigen trommelslagers . 21
Vandaar dat de Nederlandse taal een groot aantal gezegden en spreek-
woorden aan al het getrommel heeft overgehouden , zoals met stille trommel
vertrekken , de trom volgen , op de trommel slaan en het fluitje spelen ( veel
tamtam maken ), met slaande trommels , iets bij trommelslag bekend maken ,
de trommel roeren en met het trommeltje gewonnen , met het fluitje ver-
teerd ( zo gewonnen , zo geronnen ). 22
Tot op de huidige dag is de functie van tamboer bij de stadsbewaking
in Amsterdam bewaard gebleven , al is het aantal trommelslagers niet meer
zo groot als vroeger , bij de Amsterdamse Politiekapel kan men nog altijd
een aantal van hen vinden .
J . H . GlSKES
Naschrift ter explicatie van de afgebeelde nieuwjaarswens
Nieuwjaarswens van de tamboers van de Amsterdamse burgerwacht . Hout-
snede van een onbekende kunstenaar ; deze copie van een onbekend origi-
neel dateert uit het midden der achttiende eeuw .
Met deze nieuwjaarswens zullen de tamboers ongetwijfeld iets hebben
bijverdiend .
J . A . Jochems vermeldt in zijn boek ' Amsterdams Oude Burgervendels , 1580-
1795 ' ( Amsterdam , 1888 ) dat naar het schijnt in vroeger tijd , evenals
tot 1884 te Amsterdam plaats had , en in vele plaatsen van ons land nog -
21 Verschillende delen van het Groot Placaatboek vermelden de verdiensten van deze
tamboers .
In 1587 wordt het tractement van een trommelslager bij de Engelse compagnieën die
ten laste van de Verenigde Provinciën kwamen , bepaald op maximaal 12 pond per
maand .
Vanaf 1599 kon een tamboer bij een compagnie voetvolk 12 pond verdienen en in
december 1650 werd bepaald dat zijn tractement 12 gulden ' per maand van 42 dagen '
zou bedragen .
Op 1 januari 1701 worden nieuwe richtlijnen ten aanzien van de bezoldigingen van
kracht . Zijn verdienste bedroeg vanaf die datum bij een compagnie dragonders 24
gulden , bij een compagnie voetvolk , afhankelijk van de grootte en belangrijkheid ,
12 gulden , 12 gulden en 12 stuivers of 14 gulden en vanaf 29 juli van dat jaar bij een
compagnie grenadiers 28 gulden .
In 1752 kon een tamboer bij een compagnie Schotse grenadiers 13 gulden en 4 stuivers
verdienen , de overige bezoldigingen blijven daarnaast van kracht en alle per 42 dagen .
De verdiensten van tamboers bij de artillerie en bij de mineurs bedroegen vanaf 1752
12 gulden per 32 dagen , die van een tamboer-majoor , afhankelijk van het regiment ,
21 of 12 gulden per lopende maand .
** Woordenboek der Nederlandsche taal .
in 1888 - geschiedt , de tamboers jaarlijks met nieuwjaar emolumenten trok-
ken van het rondbrengen van schuttersalmanakken .
Eén notariële akte is hierover bekend .
Op 30 juli 1646 verklaren Josua Jacobsz ., ongeveer 70 jaar oud , en Jacob
Jorisz ., 55 jaar oud , beiden trommelslagers van de schutterij , de eerst-
genoemde onder kapitein Jacob Jacobsz . Roch , de tweede onder kapitein
Frans Banning Cocq die inmiddels kolonel is geworden - is deze Jacob
Jorisz de tamboer van de Nachtwacht ? - op verzoek van Jacob de Lange ,
die hiertoe door de trommelslagers van de schutterij van Delft aangeschre-
ven is , voor notaris Laurens Lamberti ( N.A.A . 603 , fol . 34 verso ) dat zij
per jaar als trommelslager 40 gulden verdienen en daarbij jaarlijks enige
bijverdiensten genieten vanwege het rondbrengen van almanakken en zil-
veren lepels .
Op deze houtsnede is duidelijk zichtbaar dat de hier afgebeelde tamboers
op hun borst een versierd schild dragen . Dit sierschild kon de trommel-
slagers uit dankbaarheid door en tot meerdere glorie van hun compagnie
gegeven worden .
Op 23 augustus 1660 verklaart Jan Meerhuijsen , tamboer van het eerste
korporaalschap van de compagnie burgerlijke schutters onder kapitein
Nicolaes Pancras , voor notaris Hendrik Schaef ( N.A.A . 1362/fol . 37 ), van
de heren van dit korporaalschap als eerbewijs en uit dankbaarheid een zil-
veren schild , wegende 40 lood zilver , waarop o.a . de welkomst en het in-
halen te Amsterdam van de Prins van Oranje is afgebeeld , te hebben ont-
vangen . Bij zijn overlijden of bij zijn afscheid om welke reden dan ook van
de compagnie zal het schild teruggegeven moeten worden waartegenover
hem of zijn erfgenamen de waarde van het zilver in geld uitgekeerd zal
worden .
Johannes Vreughdenbergh , tamboer van het eerste korporaalschap
onder kapitein Jacob Boreel , verklaart op 23 september 1661 voor notaris
Hendrick Rosa ( N.A.A . 3098B/1186 ) van dit korporaalschap , eveneens uit
dankbaarheid en als eerbewijs , een ' schutters silver cierschilt ' ontvangen te
hebben . Het schild is versierd met de ' Vrede ', het wapen en de naam van
bovengenoemde kapitein en met andere namen , waaronder die van de ser-
geant Pieter Pieck , de korporaal Hendrick Meijndertsz . Roestnagel - onder
zijn naam is een nagel afgebeeld - en die van Meijndert Tenninck , ' adel '
en ontvanger , met een uurglas eronder . Als Vreughdenbergh het korporaal
schap verlaat , zal hij het schild zonder meer moeten teruggeven ; komt hij ,
terwijl hij bij het korporaalschap dient , te overlijden , dan zal het korporaal-
schap zijn vrouw of zijn kind of kinderen , of zijn vader of moeder — aan
diegene die dan in leven is — de waarde van het gewicht van het zilver van
dit schild uitbetalen .
Dat het schild niet zonder enig eigenbelang gegeven is , blijkt uit het feit
dat het geschonkene ook bedoeld is om ter ere van het korporaalschap bij
het voorttrekken gedragen te worden .
60
61