Transcripties » Recent gemaakte samenvattingen van historische documenten

Op 24 juli 1659 werd in Haarlem een document opgesteld waarin Margarita Coijmans (weduwe van Sebastiaen Keun) en Bastiaen Pieraert (getrouwd met Constantia Coijmans) het volgende regelden:

• Ze trokken een eerdere machtiging van 7 augustus 1653 in die was gegeven aan Abraham Visscher en Hendrik van Heussen uit Amsterdam
• Ze gaven een nieuwe machtiging aan hun zwager Joan Baptista Cruijpenningh uit Den Haag, die getrouwd was met Lucretia Coijmans
• Hij kreeg de opdracht om geld te innen bij de erfgenamen van hun oudoom Balthasar Coijmans
• Hij mocht hiervoor:
  • rechtszaken voeren
  • rekeningen controleren
  • geld ontvangen
  • kwitanties schrijven
  • overeenkomsten sluiten

Het document werd ondertekend in Haarlem op 26 juli 1659 in aanwezigheid van Reijnder Salden en Willem de Ruijter als getuigen.

Er werd vergaderd over meerdere zaken:

• De salarissen van bestuurders moesten worden aangepast volgens het contract met de Staten van Zeeland van 5 augustus 1643
• Er moest worden beslist over belastingen (verpondingen en schoorsteengeld). Niet-betalers zouden worden gestraft door hun deuren weg te halen of soldaten langs te sturen.
• Anthonij Lubbertss van Vollenhove wilde een leeg stuk grond kopen achter zijn haringplaats voor 100 gulden. Dit werd doorverwezen naar de burgemeesters.
• De Staten van Holland en West-Friesland waren getuige geweest bij de doop van de jonge Prins van Oranje. Ze hadden hem een brief gegeven ter waarde van 5000 gulden per jaar, in een gouden doos, zolang hij zou leven.

Op 11 december 1650 werd in de vergadering van burgemeesters en raadsleden een brief besproken van de prinses, weduwe van de prins van Oranje, geschreven op 20 november 1650. Willem Nieupoort deed verslag van wat er besproken was bij de Staten van Holland en West-Friesland.

Er werd besloten dat:

• er 3 burgemeesters mochten worden gekozen in plaats van 2
• deze burgemeesters door de raadsleden gekozen zouden worden
• alleen mensen die:
  • lid waren van de protestantse kerk
  • minimaal 3 jaar burger waren van de stad
  • niet direct familie van elkaar waren

Op 19 december 1650 deed Willem Nieupoort verslag over de nieuwe regels voor het kiezen van bestuurders. Er zouden 14 schepenen en 3 raadsleden worden gekozen. De kandidaten met de meeste stemmen zouden worden beëdigd door de baljuw.

Op 30 december 1650 werd besloten dat zeepziederijen en zoutziederijen geen belasting hoefden te betalen over hun brandstof (turf en kolen). Ook werd besloten dat bepaalde soorten hennep en garen geen weeg- en kraangeld hoefden te betalen.

Op 12 augustus 1634 verscheen Jacob Heijnricxsz Bolleman, een handelaar uit Schiedam, voor notaris Adriaen Cornelisz Molswijck. Bolleman vertegenwoordigde Tis heindrixsz Quast, een scheepswerker die op dat moment in Oost-Indië was. Hij moest een bedrag van 1172 gulden, 14 stuivers en 10 penningen ontvangen van de bestuurders van de Oost-Indische Compagnie in Amsterdam.

Bolleman gaf deze taak door aan Jacob Jansz patacka, die in 1633 als commandeur uit Oost-Indië was teruggekeerd. Patacka kreeg toestemming om het geld te ontvangen en een ontvangstbewijs te tekenen.

Ook verscheen Trijntgen Henrix, moeder van Tis heindrixsz Quast en inwoonster van Schiedam. Zij gaf Patacka dezelfde toestemming voor het ontvangen van het geld.

De akte werd opgesteld in het notariskantoor in de Kruisstraat in aanwezigheid van getuigen Pieter Cornelisz van Enckel en Jan Cornelisz.

Er is een lijst met betalingen en toekenningen van geldbedragen aan verschillende mensen in het verleden. Enkele vermelde personen zijn:

• Maltgen Hermens, getrouwd met de glazenmaker
• Maertge, vrouw van Anthonij de schoenmaker
• Trijntge Rochus
• Hadewijn uit Schiedam
• Maertge Compte
• Maertge Braeff
• Annetge Sijmons, vrouw van Cornelis de smid bij de schans
• Maertge Louris de hekelster
• Maertge Leenders
• Bart Heijndricxsz
• Aechgen Inge
• Emmetge Cornelis
• Maria, dochter van Jan Tabacq
• Annetgen Wouters, weduwe van Nobel
• Neeltgen Gerrits, vrouw van Cornelis Dircx
• Jan Jansz de Sarck
• Machtelt, dochter van Arij Robbrecht
• Meijnder Joosten
• Trijntge Jans, vrouw van Franck de Reus
• Dirck Quast
• Jannetge Sijmons, dochter van Jan Nagel

Op 25 maart 1694 verscheen voor notaris Maerten Kouwen in Schiedam Jannetje Cornelis, weduwe van Arijen Ariensz Rodenburgh uit Woerden. Ze was gezond van lichaam en geest. In haar testament bepaalde ze het volgende:

• Ze verklaarde alle eerdere testamenten ongeldig
• Ze benoemde Annetje Jans, dochter van Jan Gerritsz Quast en Maert Jacobs, als enige erfgenaam
• Als Annetje Jans eerder zou overlijden, zou haar moeder Maertje Jacobs erven
• De erfenis omvatte al haar bezittingen, waaronder:
  • Roerende en onroerende goederen
  • Vorderingen en schulden
  • Geld, goud en zilver
  • Linnen en wollen kleding

In Schiedam en Vlaardingen werd in 1644 een lijst opgesteld van openstaande schulden. Deze lijst bevat de volgende personen en bedragen:

• Maertgen Harmens, nicht van Annetge Philps, 20 gulden
• Jan inde Bock, linnenwever
• Cornelis Jaspers Allenburch
• De zus van Cornelis Jaspers' vrouw
• Ariaentge Wigmans voor huishuur, 20 gulden
• Trijntge Philips, moeder van Orangie, 26 gulden
• Barent den Dieder, 2 gulden en 16 stuivers
• Cornelis Gerritsz Quast
• Trijntge Maertens
• Annetge Jacobs
• Willemtje Dircxs, nicht van Neeltge Dircks, 19 gulden
• Grietje Wagenaer voor winkelwaren
• Dirck Cornelis, zoon van Maertge Dircke
• Grietje Smits
• Maertge Pieters die op de Zuiderdijk woont
• Annetge Pieters, dochter van de boender
• Claesge, dochter van Maertge Coende
• Jan Pietersz vander Burchrijck
• Aeltge die in Come heeft gewoond
• Ketelans de metselaar
• Trijntge, dochter van Jacob Spies
• Ariaentge, zus van Neeltge
• Ariaentge Pieters, vrouw van Mees en Kees

Op 26 februari 1654 is voor notaris Jacob Bollaert in Schiedam verschenen Mathijs Heindricxsz Quast, zoon van wijlen Hendrick Jansz, ongeveer 16 jaar oud, wonend in Maessluijs. Hij was gezond van lichaam en geest. Hij wilde zijn laatste wil vastleggen en deed de volgende schenkingen:

• Aan zijn tante Sara Hendrix de jaarlijkse rente van 600 gulden tot haar dood
• Na haar overlijden gaat het geld naar:
  • De helft naar Hendrick Resser
  • De andere helft naar Naertge Jans de Wijs
  • Bij hun overlijden gaat het naar hun kinderen
• Aan het gasthuis van de stad, of aan wie Sara Hendrix heeft verzorgd, een bedrag van 25 gulden
• Aan het weeshuis een bedrag van 25 gulden

Op 16 oktober 1656 verschenen voor notaris Jacob Bollaert:

• Sebastiaen Resse, oud-schepen
• Anthonij Pesse, raadslid en vroedschap
• Sebastiaen Peter van Velsen, vaandrig van de schutterij

Ze verklaarden schuldig te zijn aan Johan Heindricxsz de Wijs, raadslid en vroedschap, die voogd was samen met Sebastiaen Pessen over het weeskind van wijlen commandeur Matthijs Quast. Het ging om een bedrag van 509 gulden en 10 stuivers. Dit bedrag kwam voort uit de afrekening van februari 1656 voor het weeskind, waarbij eerder gemaakte onkosten waren afgetrokken. Het totaalbedrag was 5716 gulden, 9 stuivers en 6 penningen. De drie mannen beloofden het bedrag van 509 gulden en 10 stuivers binnen een jaar te betalen.

Op 3 februari 1651 verscheen voor Maerten Kouwenhove, een notaris in Schiedam, Aeltge Wijbrecht, weduwe van Jan Jansz Lisse. Ze verklaarde dat ze een schuldbrief overdroeg aan Machtelt Heijndricx Quast, weduwe van haar overleden zoon Heijndrick Jansz Lidtse.

De schuldbrief betrof:

• Een bedrag van 1000 gulden
• Met een jaarlijkse rente van 5%
• Uitgegeven door het gewest Holland
• Beheerd door ontvanger-generaal Johan van Berckel
• Gedateerd op 1 september 1644
• Met jaarlijkse rentebetaling op 1 september

De eerste rentebetaling voor Machtelt Heijndricx zou verschijnen op 1 september 1651. Aeltge Wijbrecht verklaarde dat ze de volledige betaling voor deze overdracht had ontvangen.

Op 20 oktober 1655 verscheen voor notaris Dirck van der Mast in Schiedam de scheepstimmerman Matijs Meessz Quast. Hij gaf volmacht aan Claes Hendricksz Semelaer om:

• Al zijn bezittingen te beheren
• Zijn schulden te innen
• Kwitanties uit te schrijven
• Onwillige schuldenaren voor de rechter te dagen
• Een advocaat aan te stellen indien nodig

Al wat de gevolmachtigde zou doen, zou Quast als geldig beschouwen.

De voogden betaalden diverse kosten voor de kinderen:

• Aan Van der Quast, de chirurgijn, voor medische zorg en medicijnen
• Aan Jan Janse voor een jaar onderhoud en naailessen voor Anna van der Vas
• Extra linnen voor Anna van der Vas
• Aan Neeltie Pieters voor geleverde goederen aan twee kinderen
• Vrachtkosten voor het ontvangen van lijfrente
• Aan Aarnout de Zoete voor schoolgeld voor Anna van der Vas
• Aan dokter Hendrik Walhuijs voor medicijnen voor Maria van der Vas
• Aan Willem Sonne voor rente op een lening van 650 gulden, verschuldigd op 1 mei 1720
• Aan medevoogd Pieter van Beeckum voor de aanschaf van kant voor mutsen, kragen, handschoenen en linnen

Op 4 oktober 1650 verschenen voor notaris Maerten Kouwenhove in Schiedam:

• Machtelt Heijndricxs quast, weduwe van Heijndrick Jansz Clietse (opperstuurman bij de VOC in Amsterdam, overleden op 26 november 1647 op het schip de Griffioen)
• Sebastiaen Pesse (oud-schepen van Schiedam) als haar wettelijke vertegenwoordiger
• Pieter Gerrebrantsz Wijckerholt
• Gerrit vangende Jacobos van Dam

De laatste twee waren op 13 december 1649 aangesteld als voogden over het weeskind van Heijndrick Lietse. Samen gaven zij toestemming aan koopman Adriaen Banck uit Amsterdam om namens hen bij de VOC twee bedragen te innen:

• 945 gulden en 6 stuivers volgens een wisselbrief van 23 december 1649
• Het nog niet uitbetaalde maandloon van Hendrick Lidtse

Op 23 augustus 1634 kwam Jacob Heijnricxsz Bolle, een koopman uit Schiedam, naar de notaris. Hij had een machtiging van schipper Tijs Heijnricxsz Quast, die op dat moment in Oost-Indië was. De machtiging was getekend op 27 september 1633 op het schip Breda.

Het ging om twee rekeningen die de schipper nog tegoed had van de bestuurders van de Oost-Indische Compagnie in Middelburg:

• 541 gulden en 4 stuivers
• 429 gulden

Jacob Heijnricxsz Bolle gaf op zijn beurt machtiging aan twee andere mensen om het geld in Middelburg op te halen:

• Jan vander Marck, een koopman
• Claesgen Heijnricxdr., de zus van schipper Tijs Heijnricxsz Quast

Zij kregen toestemming om een ontvangstbewijs te tekenen en garant te staan dat er niet nog een keer om het geld gevraagd zou worden.

Marten Heijndricx Quast verklaart dat zijn overleden man Heijndrick Lutse in zijn testament heeft bepaald dat Aeltge Gijsemoeder jaarlijks rente zou krijgen over 1000 gulden, zolang zij leeft. Machtelt heeft aan haar schoonmoeder toestemming gegeven om deze rente te ontvangen op basis van een schuldbrief ter waarde van 600 gulden. Ze belooft de betalingen aan Aeltge Gijse te erkennen zolang deze leeft.

Dit document is opgesteld op het kantoor van de notaris, in aanwezigheid van:

• Messeert van Hendrecht
• Alkasembroot (klerk van de notaris)
• Aeltgen Gijsebet
• Machtelt Heijndrijcx
• Melsert van Hendrick Papenbroot (notaris)

Op 4 oktober 1646 kwam Sara Heindrixsz Quast bij notaris Jan Wessels in Schiedam. Ze was ziek maar helder van geest en wilde haar testament opmaken.

Ze verdeelde haar bezittingen als volgt:

• Aan al haar zussen samen: 6 gulden
• Aan Pieter Dammas, zoon van haar zus: 6 gulden
• Aan Maertge Jans, bij wie ze woonde: 6 gulden
• Al haar overige bezittingen (zoals kleding, juwelen, geld en andere waardevolle spullen) gingen naar haar zus Abigel Heindricxsz Quast

Ze verklaarde dat dit haar laatste wil was en dat deze op alle mogelijke manieren rechtsgeldig moest zijn.

Op 14 augustus 1643 verklaarde Machtelt Heindricx, een jonge ongetrouwde vrouw uit Schiedam, voor notaris Jan Willes het volgende:

Haar zus Abigel Hendricx zat vanwege slecht gedrag in het Spinhuis van Gouda. Omdat Abigel geen geld had om voor zichzelf te zorgen, bepaalde Machtelt dat haar zus jaarlijks rente zou krijgen van 1000 gulden uit een erfenis van 3000 gulden. Deze erfenis kwam van hun broer Mathijs Heindricxsz Quast, zoals vastgelegd in zijn testament van 11 april 1638.

Deze regeling zou pas ingaan na het overlijden van hun moeder Trijntge Heindricx (weduwe van Heindrick Quast), omdat zij volgens het testament levenslang het vruchtgebruik had van de 3000 gulden. Als Machtelt eerder zou overlijden dan haar moeder en kinderen naliet, moest de 1000 gulden belegd worden in land of andere vaste waarde. De rente hiervan moest dan gebruikt worden voor het onderhoud van Abigel.

Op 10 maart 1665 verscheen voor notaris Jacob Bollaert in Schiedam de meerderjarige en getrouwde Hendrick Hesser. Hij verklaarde dat Mathijs Heijndricxsz Quast, zoon van wijlen Hendrick Jansz, in zijn testament van 26 februari 1659 had bepaald dat Sara Heijndricx jaarlijks rente zou krijgen over een bedrag van 600 gulden zolang zij leefde.

Na haar dood zou dit bedrag verdeeld worden:

• De helft voor Hendrick Pesser
• De helft voor Maertge Jans de Wijs en na haar dood voor haar kinderen

Omdat Sara Heijndricx nog leefde en Hendrick Hesser niet wilde wachten op zijn erfenis, had hij een overeenkomst gesloten met Jacob van Houten, raadslid en schepen van Schiedam. Hendrick Hesser droeg zijn toekomstige erfenis over aan Jacob van Houten, die er dan volledig eigenaar van werd.

Dit werd vastgelegd in aanwezigheid van getuigen Cons. Wanshoeck en Vranck van Dop.

Op 11 november 1657 verscheen Johan Heindricxsz de Wijs, raadslid en vroedschap van Schiedam, bij notaris Jacob Bollaert. De Wijs beheerde de nalatenschap van Matthijs Quast en was voogd over diens minderjarige erfgenamen.

Hij droeg over aan oud-burgemeester Hugo van Bleijswijck van Schiedam:

• Een schuldbewijs ter waarde van 1000 gulden op naam van Matthijs Quast
• Dit schuldbewijs was uitgegeven door het kantoor van de vrouwe van Goes in Brielle op 6 november 1639
• De rente bedroeg 4% per jaar, te betalen op 6 november
• De rente vanaf 6 november 1656 was voor Van Bleijswijck

De overdracht vond plaats in Schiedam in aanwezigheid van getuigen Cornelis van der Secten en diens klerk Dirck Ijaerelt.

Op 11 september 1658 verscheen voor notaris Maerten Kouwenhove in Schiedam dominee Nicolaes de Lap uit Kampen. Hij was getrouwd met Catharina Quast, de enige dochter van wijlen commandeur Mathijs Quast. De Lap gaf een machtiging aan oud-schepen Jan Heijndricxsz de Wijs om:

• 225 gulden plus rente te innen van Arijen Leendersz Clercq uit Schiedam
• Dit bedrag was vastgelegd in een rentebrief van 1 december 1657
• Bij weigering mocht De Wijs juridische stappen ondernemen

Deze akte werd opgemaakt in het huis van De Wijs in aanwezigheid van koopman Joost Dierick uit Haarlem en klerk Govert van Gesel als getuigen.

Op 10 maart 1656 verscheen voor Maerten Kouwenhove, een notaris uit Schiedam, Trijntgen Heijndricxs, weduwe van Hendrick Mathijs Quast. Ze verklaarde dat ze toestemming gaf aan Johan Willemsz de Wijs om 200 gulden plus rente te betalen aan de weduwe van Huijbrecht Jans Deijl. Trijntgen had dit geld eerder geleend van de weduwe Deijl, waarbij De Wijs en Sebastiaen Pesse zich borg hadden gesteld.

Trijntgen beloofde dat deze betaling zou worden afgetrokken van het geld dat De Wijs nog onder zich had als uitvoerder van het testament van wijlen commandeur Mathijs Quast. Ze verzocht De Wijs om deze betaling te doen uit haar tegoed.

Dit werd vastgelegd in het huis van Trijntgen in aanwezigheid van twee getuigen:

• Gerrit Jacobsz van Dam, burger van Schiedam
• Govert van Gesel, klerk van de notaris

Op 11 maart 1657 verscheen Maertge Davits Jong voor notaris Maerten Kouwenhove in Schiedam. Ze was ziek maar helder van geest. Ze wilde haar testament maken omdat ze wist dat de dood onvermijdelijk was. Ze bepaalde dat:

• haar ziel aan God werd toevertrouwd
• ze een nette begrafenis wilde
• Sara Hendricx Quast en Abigael Hendricx Quast, haar tantes, haar enige erfgenamen werden van al haar bezittingen
• de tantes 25 gulden moesten betalen aan de zoon van Machtelt Heindricx Quast

Cornelis van Mij, Jan Huijbregtse Fiool, Arijansse Pints, Gijsbert Meer Quast en Jan van Lijcken waren getuigen bij een notariële akte. Van Lijcken was een notaris. Deze akte gaf toestemming om iemand anders de macht te geven om namens hen te handelen. Ze beloofden hun bezittingen en zichzelf aan de geldende regels te houden.

Op juni 1677 verschenen voor notaris Jacob Bollaert in Amsterdam twee voogden: Sebastiaan Hesser en Johan Hendrix de Wijs. Zij waren voogd over het weeskind Catarina Quast, dochter van de overleden commandeur Mathijs Quast.

Er was een conflict ontstaan over:

• het beheer van de obligaties van het weeskind
• de bewaring van deze obligaties in de weeskamer

Om verdere kosten te voorkomen kwamen ze het volgende overeen:

• Hesser deed afstand van alle zeggenschap over de obligaties
• De obligaties werden aan De Wijs overgedragen
• De Wijs kreeg het volledige beheer over de obligaties voor de rest van zijn leven, zoals bepaald in het testament van Quast

Op 30 augustus 1643 verschenen voor notaris Jan Willet in Schiedam twee getuigen: raadslid Jan Heindricxsz de Wijs en Sebastiaen (beiden oud-schepenen). Ze verklaarden op verzoek van Trijntge Heindricx, weduwe van Heindrick Quast, het volgende: Hun zoon Mathijs Heindricxsz Quast was als commandeur in Oost-Indië overleden. Toen hij nog een vrijgezel was in Schiedam, had hij enkele schuldbewijzen aan de getuigen gegeven. Deze waren bedoeld om:

• Zijn moeder jaarlijks 550 gulden te geven voor haar levensonderhoud
• Het totale kapitaal bedroeg 17.000 gulden

Mathijs Quast had de getuigen aangesteld om deze schuldbewijzen te beheren en het geld uit te keren. De getuigen hadden deze taak aanvaard als voogden voor Trijntge Heindricx. Ze waren sinds 1638 verantwoordelijk voor de uitbetalingen.