Transcripties » Recent gemaakte samenvattingen van historische documenten

Op 16 oktober 1656 verschenen voor notaris Jacob Bollaert:

• Sebastiaen Resse, oud-schepen
• Anthonij Pesse, raadslid en vroedschap
• Sebastiaen Peter van Velsen, vaandrig van de schutterij

Ze verklaarden schuldig te zijn aan Johan Heindricxsz de Wijs, raadslid en vroedschap, die voogd was samen met Sebastiaen Pessen over het weeskind van wijlen commandeur Matthijs Quast. Het ging om een bedrag van 509 gulden en 10 stuivers. Dit bedrag kwam voort uit de afrekening van februari 1656 voor het weeskind, waarbij eerder gemaakte onkosten waren afgetrokken. Het totaalbedrag was 5716 gulden, 9 stuivers en 6 penningen. De drie mannen beloofden het bedrag van 509 gulden en 10 stuivers binnen een jaar te betalen.

Op 3 februari 1651 verscheen voor Maerten Kouwenhove, een notaris in Schiedam, Aeltge Wijbrecht, weduwe van Jan Jansz Lisse. Ze verklaarde dat ze een schuldbrief overdroeg aan Machtelt Heijndricx Quast, weduwe van haar overleden zoon Heijndrick Jansz Lidtse.

De schuldbrief betrof:

• Een bedrag van 1000 gulden
• Met een jaarlijkse rente van 5%
• Uitgegeven door het gewest Holland
• Beheerd door ontvanger-generaal Johan van Berckel
• Gedateerd op 1 september 1644
• Met jaarlijkse rentebetaling op 1 september

De eerste rentebetaling voor Machtelt Heijndricx zou verschijnen op 1 september 1651. Aeltge Wijbrecht verklaarde dat ze de volledige betaling voor deze overdracht had ontvangen.

Op 20 oktober 1655 verscheen voor notaris Dirck van der Mast in Schiedam de scheepstimmerman Matijs Meessz Quast. Hij gaf volmacht aan Claes Hendricksz Semelaer om:

• Al zijn bezittingen te beheren
• Zijn schulden te innen
• Kwitanties uit te schrijven
• Onwillige schuldenaren voor de rechter te dagen
• Een advocaat aan te stellen indien nodig

Al wat de gevolmachtigde zou doen, zou Quast als geldig beschouwen.

De voogden betaalden diverse kosten voor de kinderen:

• Aan Van der Quast, de chirurgijn, voor medische zorg en medicijnen
• Aan Jan Janse voor een jaar onderhoud en naailessen voor Anna van der Vas
• Extra linnen voor Anna van der Vas
• Aan Neeltie Pieters voor geleverde goederen aan twee kinderen
• Vrachtkosten voor het ontvangen van lijfrente
• Aan Aarnout de Zoete voor schoolgeld voor Anna van der Vas
• Aan dokter Hendrik Walhuijs voor medicijnen voor Maria van der Vas
• Aan Willem Sonne voor rente op een lening van 650 gulden, verschuldigd op 1 mei 1720
• Aan medevoogd Pieter van Beeckum voor de aanschaf van kant voor mutsen, kragen, handschoenen en linnen

Op 4 oktober 1650 verschenen voor notaris Maerten Kouwenhove in Schiedam:

• Machtelt Heijndricxs quast, weduwe van Heijndrick Jansz Clietse (opperstuurman bij de VOC in Amsterdam, overleden op 26 november 1647 op het schip de Griffioen)
• Sebastiaen Pesse (oud-schepen van Schiedam) als haar wettelijke vertegenwoordiger
• Pieter Gerrebrantsz Wijckerholt
• Gerrit vangende Jacobos van Dam

De laatste twee waren op 13 december 1649 aangesteld als voogden over het weeskind van Heijndrick Lietse. Samen gaven zij toestemming aan koopman Adriaen Banck uit Amsterdam om namens hen bij de VOC twee bedragen te innen:

• 945 gulden en 6 stuivers volgens een wisselbrief van 23 december 1649
• Het nog niet uitbetaalde maandloon van Hendrick Lidtse

Op 23 augustus 1634 kwam Jacob Heijnricxsz Bolle, een koopman uit Schiedam, naar de notaris. Hij had een machtiging van schipper Tijs Heijnricxsz Quast, die op dat moment in Oost-Indië was. De machtiging was getekend op 27 september 1633 op het schip Breda.

Het ging om twee rekeningen die de schipper nog tegoed had van de bestuurders van de Oost-Indische Compagnie in Middelburg:

• 541 gulden en 4 stuivers
• 429 gulden

Jacob Heijnricxsz Bolle gaf op zijn beurt machtiging aan twee andere mensen om het geld in Middelburg op te halen:

• Jan vander Marck, een koopman
• Claesgen Heijnricxdr., de zus van schipper Tijs Heijnricxsz Quast

Zij kregen toestemming om een ontvangstbewijs te tekenen en garant te staan dat er niet nog een keer om het geld gevraagd zou worden.

Marten Heijndricx Quast verklaart dat zijn overleden man Heijndrick Lutse in zijn testament heeft bepaald dat Aeltge Gijsemoeder jaarlijks rente zou krijgen over 1000 gulden, zolang zij leeft. Machtelt heeft aan haar schoonmoeder toestemming gegeven om deze rente te ontvangen op basis van een schuldbrief ter waarde van 600 gulden. Ze belooft de betalingen aan Aeltge Gijse te erkennen zolang deze leeft.

Dit document is opgesteld op het kantoor van de notaris, in aanwezigheid van:

• Messeert van Hendrecht
• Alkasembroot (klerk van de notaris)
• Aeltgen Gijsebet
• Machtelt Heijndrijcx
• Melsert van Hendrick Papenbroot (notaris)

Op 4 oktober 1646 kwam Sara Heindrixsz Quast bij notaris Jan Wessels in Schiedam. Ze was ziek maar helder van geest en wilde haar testament opmaken.

Ze verdeelde haar bezittingen als volgt:

• Aan al haar zussen samen: 6 gulden
• Aan Pieter Dammas, zoon van haar zus: 6 gulden
• Aan Maertge Jans, bij wie ze woonde: 6 gulden
• Al haar overige bezittingen (zoals kleding, juwelen, geld en andere waardevolle spullen) gingen naar haar zus Abigel Heindricxsz Quast

Ze verklaarde dat dit haar laatste wil was en dat deze op alle mogelijke manieren rechtsgeldig moest zijn.

Op 14 augustus 1643 verklaarde Machtelt Heindricx, een jonge ongetrouwde vrouw uit Schiedam, voor notaris Jan Willes het volgende:

Haar zus Abigel Hendricx zat vanwege slecht gedrag in het Spinhuis van Gouda. Omdat Abigel geen geld had om voor zichzelf te zorgen, bepaalde Machtelt dat haar zus jaarlijks rente zou krijgen van 1000 gulden uit een erfenis van 3000 gulden. Deze erfenis kwam van hun broer Mathijs Heindricxsz Quast, zoals vastgelegd in zijn testament van 11 april 1638.

Deze regeling zou pas ingaan na het overlijden van hun moeder Trijntge Heindricx (weduwe van Heindrick Quast), omdat zij volgens het testament levenslang het vruchtgebruik had van de 3000 gulden. Als Machtelt eerder zou overlijden dan haar moeder en kinderen naliet, moest de 1000 gulden belegd worden in land of andere vaste waarde. De rente hiervan moest dan gebruikt worden voor het onderhoud van Abigel.

Op 10 maart 1665 verscheen voor notaris Jacob Bollaert in Schiedam de meerderjarige en getrouwde Hendrick Hesser. Hij verklaarde dat Mathijs Heijndricxsz Quast, zoon van wijlen Hendrick Jansz, in zijn testament van 26 februari 1659 had bepaald dat Sara Heijndricx jaarlijks rente zou krijgen over een bedrag van 600 gulden zolang zij leefde.

Na haar dood zou dit bedrag verdeeld worden:

• De helft voor Hendrick Pesser
• De helft voor Maertge Jans de Wijs en na haar dood voor haar kinderen

Omdat Sara Heijndricx nog leefde en Hendrick Hesser niet wilde wachten op zijn erfenis, had hij een overeenkomst gesloten met Jacob van Houten, raadslid en schepen van Schiedam. Hendrick Hesser droeg zijn toekomstige erfenis over aan Jacob van Houten, die er dan volledig eigenaar van werd.

Dit werd vastgelegd in aanwezigheid van getuigen Cons. Wanshoeck en Vranck van Dop.

Op 11 november 1657 verscheen Johan Heindricxsz de Wijs, raadslid en vroedschap van Schiedam, bij notaris Jacob Bollaert. De Wijs beheerde de nalatenschap van Matthijs Quast en was voogd over diens minderjarige erfgenamen.

Hij droeg over aan oud-burgemeester Hugo van Bleijswijck van Schiedam:

• Een schuldbewijs ter waarde van 1000 gulden op naam van Matthijs Quast
• Dit schuldbewijs was uitgegeven door het kantoor van de vrouwe van Goes in Brielle op 6 november 1639
• De rente bedroeg 4% per jaar, te betalen op 6 november
• De rente vanaf 6 november 1656 was voor Van Bleijswijck

De overdracht vond plaats in Schiedam in aanwezigheid van getuigen Cornelis van der Secten en diens klerk Dirck Ijaerelt.

Op 11 september 1658 verscheen voor notaris Maerten Kouwenhove in Schiedam dominee Nicolaes de Lap uit Kampen. Hij was getrouwd met Catharina Quast, de enige dochter van wijlen commandeur Mathijs Quast. De Lap gaf een machtiging aan oud-schepen Jan Heijndricxsz de Wijs om:

• 225 gulden plus rente te innen van Arijen Leendersz Clercq uit Schiedam
• Dit bedrag was vastgelegd in een rentebrief van 1 december 1657
• Bij weigering mocht De Wijs juridische stappen ondernemen

Deze akte werd opgemaakt in het huis van De Wijs in aanwezigheid van koopman Joost Dierick uit Haarlem en klerk Govert van Gesel als getuigen.

Op 10 maart 1656 verscheen voor Maerten Kouwenhove, een notaris uit Schiedam, Trijntgen Heijndricxs, weduwe van Hendrick Mathijs Quast. Ze verklaarde dat ze toestemming gaf aan Johan Willemsz de Wijs om 200 gulden plus rente te betalen aan de weduwe van Huijbrecht Jans Deijl. Trijntgen had dit geld eerder geleend van de weduwe Deijl, waarbij De Wijs en Sebastiaen Pesse zich borg hadden gesteld.

Trijntgen beloofde dat deze betaling zou worden afgetrokken van het geld dat De Wijs nog onder zich had als uitvoerder van het testament van wijlen commandeur Mathijs Quast. Ze verzocht De Wijs om deze betaling te doen uit haar tegoed.

Dit werd vastgelegd in het huis van Trijntgen in aanwezigheid van twee getuigen:

• Gerrit Jacobsz van Dam, burger van Schiedam
• Govert van Gesel, klerk van de notaris

Op 11 maart 1657 verscheen Maertge Davits Jong voor notaris Maerten Kouwenhove in Schiedam. Ze was ziek maar helder van geest. Ze wilde haar testament maken omdat ze wist dat de dood onvermijdelijk was. Ze bepaalde dat:

• haar ziel aan God werd toevertrouwd
• ze een nette begrafenis wilde
• Sara Hendricx Quast en Abigael Hendricx Quast, haar tantes, haar enige erfgenamen werden van al haar bezittingen
• de tantes 25 gulden moesten betalen aan de zoon van Machtelt Heindricx Quast

Cornelis van Mij, Jan Huijbregtse Fiool, Arijansse Pints, Gijsbert Meer Quast en Jan van Lijcken waren getuigen bij een notariële akte. Van Lijcken was een notaris. Deze akte gaf toestemming om iemand anders de macht te geven om namens hen te handelen. Ze beloofden hun bezittingen en zichzelf aan de geldende regels te houden.

Op juni 1677 verschenen voor notaris Jacob Bollaert in Amsterdam twee voogden: Sebastiaan Hesser en Johan Hendrix de Wijs. Zij waren voogd over het weeskind Catarina Quast, dochter van de overleden commandeur Mathijs Quast.

Er was een conflict ontstaan over:

• het beheer van de obligaties van het weeskind
• de bewaring van deze obligaties in de weeskamer

Om verdere kosten te voorkomen kwamen ze het volgende overeen:

• Hesser deed afstand van alle zeggenschap over de obligaties
• De obligaties werden aan De Wijs overgedragen
• De Wijs kreeg het volledige beheer over de obligaties voor de rest van zijn leven, zoals bepaald in het testament van Quast

Op 30 augustus 1643 verschenen voor notaris Jan Willet in Schiedam twee getuigen: raadslid Jan Heindricxsz de Wijs en Sebastiaen (beiden oud-schepenen). Ze verklaarden op verzoek van Trijntge Heindricx, weduwe van Heindrick Quast, het volgende: Hun zoon Mathijs Heindricxsz Quast was als commandeur in Oost-Indië overleden. Toen hij nog een vrijgezel was in Schiedam, had hij enkele schuldbewijzen aan de getuigen gegeven. Deze waren bedoeld om:

• Zijn moeder jaarlijks 550 gulden te geven voor haar levensonderhoud
• Het totale kapitaal bedroeg 17.000 gulden

Mathijs Quast had de getuigen aangesteld om deze schuldbewijzen te beheren en het geld uit te keren. De getuigen hadden deze taak aanvaard als voogden voor Trijntge Heindricx. Ze waren sinds 1638 verantwoordelijk voor de uitbetalingen.

• Trijntge Heindrix en een zus van wijlen Quast der Enden
• Ze overhandigden een verzegeld langwerpig papier
• Dit bleek een testament te zijn van Mathijs Quast, gedateerd 10 april 1638
• Er was ook een document bij van 26 december 1639

• Mathijs Heindricxsz Quast uit Schiedam, commandant van het schip Breda
• Hij verklaarde dat dit zijn laatste wil was
• Dit werd ondertekend door Cornelis Wybrouck, Jan Gysbersz en Acht Schillemans

• Sebastiaen keper
• Jan Willemsz de wijs
• Jan Heindricksz De wijn

Op 17 september 1654 kwamen voor notaris Maerten Kouwenhove in Schiedam de volgende personen:

• Willem Thomasz van der Mans, weduwnaar uit Maassluis, als toekomstige bruidegom
• Machtelt Heijndricx Quast, weduwe uit Schiedam, als toekomstige bruid

• Beide partijen brengen hun bezittingen in voor het huwelijk
• Uitgezonderd zijn 3000 gulden die de bruid heeft geërfd van haar overleden broer, commandeur Mathijs Quast
• Van dit bedrag ontvangt Trijntgen Heijndricx, weduwe van Heijndrick Mathijs Quast, levenslang de rente
• Deze 3000 gulden blijven buiten de gemeenschappelijke bezittingen
• Na het overlijden van Trijntgen Heijndricx zal, zolang de bruid leeft, de rente en het resterende deel van 1000 gulden in de gemeenschappelijke boedel komen
• Als de bruidegom voor de bruid overlijdt zonder kinderen na te laten, dan behoudt de bruid alles

Op 10 september 1658 verscheen voor Maerten Kouwenhove, openbaar notaris in Schiedam, Nicolaes de Laplange. Hij was predikant in Kampen en getrouwd met Catharina Quast, de enige dochter van wijlen commandeur Mathijs Quast. De Laplange verklaarde dat oud-schepen Jan Heijndricxsz de Wijs, die samen met Sebastiaen Pesser voogd was over de nalatenschap van commandeur Quast, een goede en eerlijke afrekening had gedaan van het beheer over de erfenis die aan De Laplange's vrouw was toegekomen na het overlijden van haar vader.

De Laplange nam zelf het beheer over en bevestigde dat hij alle documenten en schuldbewijzen van De Wijs had ontvangen die aan zijn vrouw toebehoorden. Hij verklaarde ook dat De Wijs het eindbedrag van de afrekening volledig had betaald. De Laplange bedankte De Wijs voor zijn goed beheer en gaf hem volledige kwijting, wat betekent dat hij geen verdere eisen meer zou stellen.

Op 13 mei 1662 verschenen voor notaris Maerten Kouwenhove in Schiedam dominee Nicolaes de Laplang uit Kampen en zijn vrouw Catharina Quast. Zij was erfgename van haar neef Mathijs Heijndricxsz Lisse. Ze verklaarden dat Jan Heijndricxsz de Wijs (raadslid) en Sebastiaen Pesser (oud-schepen) als uitvoerders van het testament van commandeur Mathijs Quast goede rekening hebben afgelegd over het beheer van de erfgoederen van Mathijs Heijndricxsz Lisse. De Laplang nam het beheer over deze goederen nu zelf over. Hij bevestigde van De Wijs alle bijbehorende documenten te hebben ontvangen voor een kapitaal van 3000 gulden. Hij verklaarde De Wijs daarvan te ontslaan van alle verplichtingen. De comparanten bedankten de voogden voor hun goed bestuur. Als getuigen waren aanwezig dominee Lucas Meijsters en burger Pieter Leenders uit Schiedam.

Anna Rigter, weduwe van Gijsbert Meesse Quast, uit deze stad, maakte haar testament bij notaris Jan. Ze verklaarde eerder testamenten ongeldig en benoemde als erfgenamen haar kinderen:

• Aaltje Quast
• Willemyntje Quast (getrouwd met Gelderij de Deught)
• Maartje Quast (getrouwd met Pieter Bakker)
• Kaatje Quast (getrouwd met Pieter de Jaager)
• Jannetje Quast (getrouwd met Louren Penning)
• Mees Quast
• De drie kinderen van haar overleden dochter Gijsje Quast uit Schiedam

Ieder kind zou een gelijk deel krijgen. Als een kind zou overlijden, zouden hun wettige kinderen dat deel erven. Aaltje Quast zou voor de verdeling een extra bedrag van 70 gulden krijgen plus een bed met toebehoren.

Op 20 maart 1638 verscheen Constantia van Malapart, weduwe van Ghysbert van Hertevelt, voor notaris Nicolaes Verduys in Utrecht. Ze was er als moeder en voogd van haar kinderen. Ze stelde Anthonis Charles Permentier aan als haar vertegenwoordiger om:

• Een verdeling te regelen van land en goederen waarvan Louijs van Malapart, heer van Jutphaes en haar vader, de helft bezit
• Dit betreft kavel nummer 22 met een huis, schuur en aanplant bij WillemStadt, 75 gemeten groot
• De pachter hiervan is Jan Moermans
• Ook extra land in dezelfde omgeving waar Corns Andriesz pachter is

Op 21 maart 1638 verschenen Jelis Jelisz van Utrecht en zijn vrouw Gerritgen Bernts. Jelis stond op het punt om met het schip Zutphen onder leiding van commandeur Thijs Henrixs Quast naar Oost-Indië te varen. Ze bepaalden dat:

• Ze elkaar het vruchtgebruik geven van al hun bezittingen
• Dit geldt voor huizen, land, geld, sieraden, meubels en alle andere bezittingen
• De langstlevende mag hier levenslang gebruik van maken
• Dit is een onherroepelijke gift

Op 6 juni 1606 werd het volgende afgesproken over aanmeren en vertrekken van schepen:

• Schepen moeten 24 uur voor de kust ankeren om advies in te winnen
• Als er geen advies komt, mogen ze doorgaan zonder op schepen uit Texel te wachten
• De schepen Banda en Zeelandia zullen een vlag van de grote mast laten waaien als teken dat ze willen scheiden
• Als anderen dit ook goed vinden, moeten ze hetzelfde doen
• Daarna moet ieder schip zich bij zijn toegewezen schip voegen

Dit document werd ondertekend door:

• Manguis Marcussen
• Henderick Ewertskroeghet
• Jan Isbrantssen
• Pietter Gerritse
• Jan Filierssen
• Harmen Roessen
• Cornelis Koelmans
• Hans Putmans
• Jan Attesz
• Adriaen Anthonissen
• Thijs Quast
• Cornelis Lievensz
• Davit de Solemne
• Denijs Anthonisz van Drien
• Frans Leendertsz Valcq

Op 21 maart 1673 werd tijdens een bijzondere vergadering besloten over het volgende:

• Een brief uit Batavia van 22 februari werd gelezen, die met het schip Westervelt was aangekomen
• Er werd een bestelling gedaan voor:
  • 600 pond marmelade
  • 50 pond notenkoeken voor de medische winkel in Batavia
  • 200 pond notenkoeken voor het vaderland, verpakt in porties van 50 pond
• De vrouw van burger Samuel de Witte kreeg de opdracht om de notenkoeken te maken in Neira, zoals vorig jaar
• De gouverneur besprak het probleem van slechte noten die tijdens het sorteren werden verbrand
• Er werd unaniem besloten dat het overwicht (extra gewicht) van noten en foelie alleen aan de Oost-Indische Compagnie ten goede zou komen