.'.-2—
persóneel aan te vragen. _
b. de verplichte handeling voor ieder individu in de bewuste leeftijdsklasse
zich persoonlijk bij de arbeidSbureau aan te melden.
Beide punten wil ik thans; even nader onder oogen zien:
a. hierover werd in de RegeeringSVerklaring van 2 Januari gezegd, dat iedere
directe of indirecte medeWCrking bij de uitvoering der nieuwe Duitsche be—
palingen ten strengste Verboden is zoowel voor het geheele personeel in
overheidsdienst als voor alle werkgevers,
Op zich zelf is deze verklaring voldoende duidelijk en het overgroote
deel der werkgevers had zeker geen ander plan dan deze regeeringsverklaring
op te volgen, Zelfs werd door N.S.B. functionarissen verklaard, dat de nieu—
we maatregelen Zelfs hen te bar werden en dat ook zij geen bewijzen van vrij—
stelling vnor het onder hen ressorteerende personeel wildaaaanvragen. In
dit verband werden de namen geneemd van Secretaris—Generaal Verwey en de
burgemeester van Rotterdam: Müller.
De zwakken minder standvastigan meenden echter in de Regeeringsverklaring
geen direct verbod te zien. Tot ieder persoonlijk immers werd in de verklaring
slechts een beroep gedaan om geen Ausweisen aan te veagfrg Zij redeneerden nu
dat ook op hen slechts een beroep werd gedaan, en dat er van een gebod tot
niet aanvragen van vrijstellingen geen sprake txs, Deze werkgever voelt zich ‘
verantwoordelijk voor zijn personeel. Het is voor hem gemakkelijk, wanneer zijn
bedrijf nog, zij het met geringe capaciteit, doorWerkt‚ vanwege alle facili—
teiten welke aan een werkend bedrijf door de Duitschers worden verleend,
temeer, wanneer de producten voor de weermacht zijn bestemd. En bovendien
zoolang er productie is, is er ruilmateriaal voor zijn personeel ......
en voor hen zelf. Het geeft dus zeer veel ongemakken, wanneer dat bedrijf
plotseling geheel komt stil te liggen°
veel moeilijker is de beslissing voor de autoriteiten op voedselvoor—
zieningsgebied. Ondanks alle tegenwerkingen van Duitsche fîjde hebben zij
gepoogd "to make the best of it". Veur September ongetwijfeld met succes.
Daarna was de sabotage der Nederlandsche voedselvoorziening door de Duit—
schers een volledig beletsel. nu de Rijkscommissaris echter ziet, dat hij neg
longer in Nederland zal moeten vertoeven, dan hij had gemeend‚ wil hij geen
acte hongersnood, en verleent sedert enkele weken zelfs medewerking bij
voedseltransporten. Alle hoop had men dus nog niet laten varen, en hoewel
een groot tekort aan scheepsruimte is, bestond er een redelijke kan?, dat
huidige rantsoenen gehandhaafd zouden kunnen worden, en in het gunstigste
val het aardappelrantsoen zelfs verhoogd, Door volledige sabotage van de
.tsche Taatregelen nu, zouden plotseling alle mogelijkheden voor een in stand
lden van de rantsoenen als nrcrww voor de zon verdwynen„
volledige chaos zou de hongersnood belangrijk vergrooten, daar geen man
r op zijn werk zou verschijnen‚
vanuit Londen werd in een toelichting op de Regeeringsverklaring
ì‚ een vergelijking gemaakt net de Z-kaartenprocedure. Deze vergelijking
„_J niet gelukkig“ Ook toen was er een uitdrukkelijk verbod van de Nederland—
sche Regeeringb Desondanks werd na veel geharrewar door een ieder de Z kaar-
ten voor het personeel aangevraagd. Dank zij vele sábotageacties; het werk van
...5...
