Blader door transcripties » Nationaal Archief / Rijksarchief Zuid-Holland

archieftoegang 2.10.02, inventarisnummer 2, pagina 29

een Directeur leus van
4
et bekmaar wegens het reusseren der Steenkelen ontgenning
binnen Banjermagen, dat by de praemissen van het Gouuerne„
mentsbesluit van 30 November 1647 N. 13, als een beleteel voor
de behandeling. van het yzer te Sambaga is beschouwd, in thans
opgeheven, dewyl amtrent die renssite geen twysel meer bestant
Brandstaf is er dus in overvloed en hek is niet anmogelyk dat het
geberghe inde nakyheid der groefhoolen bevat.
De moegelykheden maarmede men zal te worstelen hebben
zyn hoofdgakelyk de volgende:
het twyfclachtige of het klimaat in danah=hand niet te
onrgezand zal zyn, om op den dum ongehinderd het verblyf
han luropeanew toeteluten;
het bezwaar dat er in gelegen is om in eene landstucte ver„
wyderd, haerwel niet geheel afgestueden van luropiseh bestuur en hulp„
eene inrigting daar testellen, zoo als voor eene izerbereiding op de
hoagte vandezentyd en am voor de bestaande pryzen te produ„
„eeren, naadig es;
het vervaer ende affscheep te dabaniaur waar ditemerf
hindernis zal andervanden worden, ofsehaan niet van on„
,overkomelyken aand=
het totaal gebrek aan geschikk personul tot de explaitatie, dat
van elders maet mordenl aangevoerden dat zal dienen te bestaan
uit Chinegen, minstens aanvankelyk, terwyl zieh welligh later,
daarop eenige inboorlingen zullen vergamelen;
de aannaer tegen lage pryzen uit Europa voornamelyk uit
Engeland, aan Yaer, door Aengehulen Indischen Archipel, leve„
„rende Bounco zelf overal yzer op, tot het maken van wape„
en hier en daar zelfs tot Circulerend medium. Onder de aan„
„gevoerde Yzerbewerkingen kamt alleen Haal, zaa als het in„
Veictico sardt aangebrugt in aanmerking; zoamel daaram
als om de midere vracht, is by des ondergeteekendes rap
„port aan 15 October 1546 Ao. 126, dat fabrillaat aanbenals
Het Acstriet Danahs haut is sedert 1787 by de opvolgende
cantiaeten aan de luropesche kalaniale besturn afgestaan,
laatstelyk by het lautraet van 11 Mei 1526. le bestaat dutgeen
beswaar
te Fabonion, de naast
aan Sambaja grengense
Zee plaats.
het totaal gebrek aan
A
loeanh
genhicht perioneel ter
de explaitatie; waertoen,
althans aanvankelik
menelders, Jan
bekwaar om daarover te beschikken en het te utiliseren
ten mineten nadeele der bevolking, die overal in de om„
streken gering is, en zich met eenigen Landbuur en het gand
warschen onderhoud verschaft. Dct bemerken van Yzer is
dus, ten dien opzigte, verkieslyk.
Wat de veilifheid den stricte beteeft moet gehegt worden,
dat zulks het meest afhangk van dn staat van kaken in het
ryk van Bandjermatin, hetwelk tegen danahhant grenst.
Ulit ryk is hondgenoot van het Gauuernement, dadr de ver
„hauding is zoudanig dat het lurapiren bestuns des noods in„
„vlaed genaeg kan uitaesenen, om de veiligheid te handhaue„
in danalehank mannier aldaar ene andermming tot het
explaiteren aan Yaer, met en daad zal kunnen worden besonnen
de Bescherming die het Gaunennement zal behoeven te
verleenen, zal zich danaak tot zier meinig kunnen bepalen,
immero en zal geene medidinging van den kant der inhoor„
lingen te vreegen zyn en niemand kean er belang by hebben
om eene yzer ontgenning te belemmeren of te benadulen.
de middelen aan bestuur in danahe hant zyn overunteom,
„stig de behaeften gering, doch kunne zander uul kasten
eenigzins vermurderd worden; zynde er te Sabanieur eene
Heenen redaute waarin 90 man onder bevel van een treed„
heutenant, vroegen hoofdgakelyk tegen de hierauero aangezigt.
san het Algemen behoeft het geen betoag dat het aanbnelige„
van Kapitate in Iudie hougst wensekelyk is, vooral daar met
nooruitzigt op ducees, andernemringen te daen zyn. In hoe„
verre by het Yzer tegenheden te vermachten zyn is hierbove„
reeds oppervlakteig aangeduid en het voornitzigt op voordeel
kan alleen door induttuelen bekend met den handel en
nyverheid in lurasa mat dix artitie betreft, worden be„
norduld.
Hoekeer de omstreken van Damsbaga maar men de
Yzerpoeven vindt van wel beschreven zyn inde rappor„
ten, zonde het echter nuttig en noodig voorkomen, om al
vorens tot iets wegenlyks overtegaan, aan een derkundige
belang hebbende, de plaats en wat en werden by in aanmerten„
komb