Blader door transcripties » Nationaal Archief / Rijksarchief Zuid-Holland

archieftoegang 2.10.02, inventarisnummer 22, pagina 5

tabaksfabricken toek groote voordeelan; bui„, den fabrichen veel sehade en is daar door zoo
denden vinden en in bestaan daarby, zoo wel
verarmdl; voor het oprigten der fabrieken
in de aanplant van tabak, als de levering
had de bevolking eenige welvaart in nu
van fabriek benoodigdheden en handen ar„
heeft zy geen voedsel.
beiel in de fabricken
si Hoe kan dat dijn, daar de bevolking hoek bij Vele menschen in de dessais die geene
veel geld by de labakssabrichen verdient:
karbouwen hadden en nu ook geene hebben,
konden nimmer zoo veel aauplanten dat
zy genoeg te elen hadden; daar in konden
dy echter voorgien door anderen in de padie oogt
behulpdaan te dijn, waarbij zij dan 3, 4 tol b
hamatten padie erlangden; Sedait de opig„
ling de fabricken moest dit ophouden, om
dat by de oogst van padie ook de gronden
voor de labaks aeuplant moeten worden ont„
„gornen, en de ingedeelden daaraan werk„
ndaan zijn moesten; door de aauplant van ka„
,bak konden zy ook geen Colowiojo planten
en daar door hadden hy Heeds gebrek aan
voedsel, dat ay van anderen leenen of koopen
moesten. Die harbouwen hadden, kouden
voegen veel padie plauten, om dat hy de tyd
hadden, die in te oogsten; van de oogst koude„
zijn veel verkoopen om wal te sparen, te meer
daar dy van hun Oolowidjo leven konden
en daarunit nog de landreuken kouden vol„
doen; sedert dat tabak geplant werd, moete
de lababsplanders minder sawa velden be„
werken, en Oolowidpo konden dy in het geheel
niet kanplanken; daartoe wers geenen hyd
gelaten
47 claar dat nadeel werd immers vergoed:
het plantloon van de tabak.
9e Op verre na niet; hetgeen de plantens ver„
„dienden was ineestal niet voldoende om de
schulden voor gekoekt voedsel te betalen, zoo
dat dij daartoe nog andere bezittingen, als
kleedjes, fiera den en wapens, soms karbouwen
moesten verkoopen, die geene karbouwen
hadden, moesten uit de plantloon van den
tabak de hiun van karbouwen betalen, voor
kwyls is het gebeurd dat door den zwaren arbeid die de bewerking der gronden
de bewerking de grondent voor de Labak vor„
,deren, karbouwen verlamd of gestorven zijn,
die eigen karbouwen hadden leed daardoor
schade en die te gehuurd hadden moesten
de betalen.
behalven dien, kan een man by de tabake
kultiu nog geen f10 koper by elke aanplant
verdienen, tenwijl hij, Polowieljo plantende
170, 50, 60 tot 70 van zijne aanplant maakt„
ook voor de bevolking is de tabaks kultuu
een dwvaren Arbeid, daarmede zyn de plan
ters ba d maanden bezig, hy moeten aanhou„
dend dag en nacht op de velden zijn, zoodat
hen tot niets anders zydl wordt gelaken; bitwijls
moet en by herhaling kweek beddingen worde
aangelegh.
gelaten.
he landienten moesten ni uit de gevogste
padie worden voldaan, en van dat gemne
wat dan overbleef, moesten de planters met
hun gekin en hunne voeding voordien, waari„
zy ook meestal te kort schoten, zoo dat hij lee„
aen of koopen moesten.