Blader door transcripties » Nationaal Archief / Rijksarchief Zuid-Holland
Samenvatting (ook van de vorige pagina)
Op 8 november 1681 werd een rechtszaak behandeld tegen Koert Krul, een kanonnier, en zijn vrouw Susanna. Ze werden veroordeeld tot:
- 2 dagen op het houten paard zitten
- 1 maand gevangenisstraf met water en rijst
- 6 realen boete plus proceskosten
In Batavia diende ook een zaak tussen advocaat-fiscaal Gualter Zeeman en Johannes de Hartoch, de voormalige fiscaal in Banda, tegen Marten Roos, een opperkoopman en voormalig tweede persoon in Banda. De aanklachten tegen Roos waren:
- Hij dwong bottelier Johannes Bluse zonder medeweten van de gouverneur contracten te tekenen. Hij liet rijst verkopen uit pakhuizen zonder dit te melden en hield geld achter van verkocht spek.
- Hij schreef valse kosten op rekening van de Compagnie, waaronder:
- 372.499 pond rijst als verlies
- 5 slaven dubbel afgeschreven als overleden
- In mei 1675 34 salalous meer opgeschreven dan werkelijk verkocht
- Als hoofd op Lonthoir gaf hij de soldaten geld in plaats van vlees, waarbij hij winst maakte op de wisselkoers. Ook verzond hij frauduleus foelie.
- Als tijdelijk bestuurder liet hij oude handelswaar bederven terwijl hij nieuwe verkocht.
Transcriptie
37.
Den 8:' november 1681. —
de wel g'emaneerde placcaten, 't welk hij nader
specificeerende seijde te bestaan, in de navolgende
poincten, te weten.
Eerstelijk dat hij ged:e den bottelier Johannes
Bluse buijten kennis van de heer gouverneur ver„
scheijde obligatien, en acten van verband hadde af„
„geperst, jae ten tijde de leste acte van borgtogt soude
werden getaxeerd, den selven mede buijten weten
van de heer gouverneur de rijspakhuijsen afgenomen
door een ander buijten sijn botteliers kennis rijs
daer uijt doen verkopen, en na het voltrecken
van de burgtogt de bottelier deselve pakhuijsen
voor vol overgeleverd hadde, sonder ten voordeele
van d' E: Comp:s of de bottelier op te brengen
't geen hij daer uijt ter quader trouwe verkogt had„
„de, gelijk hij mede den selven bottelier ter qua„
„der trouwe hadde onthouden de penningen, bij hem
ged:e ontfangen voor een vat speck, dat hij
bottelier aan seeker persoon uijt de bottelerije
verkogt en geleverd hadde;
Ten tweeden dat hij ged:e verscheijde posten op diverse
tijden verkeerdelijk, en onrechtmatiglijk ten
laste van d' E: Comp:e, en specialijk een groote —
quantiteit rijs op reeck: van laccagie 't welke
met den waren vertier te samen gereekend quam
te bedragen 372499: ponden, als mede vijf stux
slaven, tweemaal als overleden, en twee d=os als
verkogt te wezen afgeschreeven hadde, sonder dat er„
„gens bleek, deselve d' E: Comp:e goed gedaen te zijn
mitsgaders dat in meij 1675. valschelijk drie —
honderd twintig salalous in plaatse van twee
honderd sesen tagtig, en oversulks vier en dertig
stuks meer als waerlijk verkogt waren, voor
drie honderd vier en seventig en drie quart rd:s
verkoght te zijn geboekt was;
Ten derden dat hij ged:e hoofd op lonthoir zijnde
't guarnisoen in plaats van vleesch en speck,
geld en dat tegen vijf ligte stvers 't pond gegeven,
en dan 't selve weder voor ses sw: stver:s verkogt
hadde, gelijk hij mede op lonthoir zijnde, de foelij
sokkels, waer in vrij minder als 28. cattijs —
banda massis was getrapt, frauduleus weg„
gesonden hadde; —
Ten vierden dat hij ged:e geduurende sijn provisioneel
gesaghebberschap, verscheijde maalen tegen de ordre
van d'E: comp:e, en stijl van alle coopluij„
„den, d' oude koopmanschappen in de pakhuijsen
hadde laten leggen bederven, en de nieuwe vertiert,
soo dat dan de voors: bedurvene tot minder prijs
bij venditie hadde moeten verkogt werden
Ten vijfden dat hij ged:e verscheijde gewilde sortee„
„ringe
de
-
Den 8:' november 1681. —
de wel g'emaneerde placcaten, 't welk hij nader
specificeerende seijde te bestaan, in de navolgende
poincten, te weten.
Eerstelijk dat hij ged:e den bottelier Johannes
Bluse buijten kennis van de heer gouverneur ver„
scheijde obligatien, en acten van verband hadde af„
„geperst, jae ten tijde de leste acte van borgtogt soude
werden getaxeerd, den selven mede buijten weten
van de heer gouverneur de rijspakhuijsen afgenomen
door een ander buijten sijn botteliers kennis rijs
daer uijt doen verkopen, en na het voltrecken
van de burgtogt de bottelier deselve pakhuijsen
voor vol overgeleverd hadde, sonder ten voordeele
van d' E: Comp:s of de bottelier op te brengen
't geen hij daer uijt ter quader trouwe verkogt had„
„de, gelijk hij mede den selven bottelier ter qua„
„der trouwe hadde onthouden de penningen, bij hem
ged:e ontfangen voor een vat speck, dat hij
bottelier aan seeker persoon uijt de bottelerije
verkogt en geleverd hadde;
Ten tweeden dat hij ged:e verscheijde posten op diverse
tijden verkeerdelijk, en onrechtmatiglijk ten
laste van d' E: Comp:e, en specialijk een groote —
quantiteit rijs op reeck: van laccagie 't welke
met den waren vertier te samen gereekend quam
te bedragen 372499: ponden, als mede vijf stux
slaven, tweemaal als overleden, en twee d=os als
verkogt te wezen afgeschreeven hadde, sonder dat er„
„gens bleek, deselve d' E: Comp:e goed gedaen te zijn
mitsgaders dat in meij 1675. valschelijk drie —
honderd twintig salalous in plaatse van twee
honderd sesen tagtig, en oversulks vier en dertig
stuks meer als waerlijk verkogt waren, voor
drie honderd vier en seventig en drie quart rd:s
verkoght te zijn geboekt was;
Ten derden dat hij ged:e hoofd op lonthoir zijnde
't guarnisoen in plaats van vleesch en speck,
geld en dat tegen vijf ligte stvers 't pond gegeven,
en dan 't selve weder voor ses sw: stver:s verkogt
hadde, gelijk hij mede op lonthoir zijnde, de foelij
sokkels, waer in vrij minder als 28. cattijs —
banda massis was getrapt, frauduleus weg„
gesonden hadde; —
Ten vierden dat hij ged:e geduurende sijn provisioneel
gesaghebberschap, verscheijde maalen tegen de ordre
van d'E: comp:e, en stijl van alle coopluij„
„den, d' oude koopmanschappen in de pakhuijsen
hadde laten leggen bederven, en de nieuwe vertiert,
soo dat dan de voors: bedurvene tot minder prijs
bij venditie hadde moeten verkogt werden
Ten vijfden dat hij ged:e verscheijde gewilde sortee„
„ringe
de
-
Bronvermelding
Nationaal Archief / Rijksarchief Zuid-Holland, archieftoegang 1.04.02, Inventaris van het archief van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), 1602-1795 (1811), inventarisnummer 9292, Kamer Zeeland, INGEKOMEN STUKKEN VAN DE RAAD VAN JUSTITIE IN BATAVIA BIJ DE HEREN XVII EN DE KAMER ZEELAND, Kopie-criminele rollen van de Raad van Justitie in Batavia, 1681 sep. 2 - 1682 aug. 29
Scan + Transcriptie
Klik op de afbeelding om het te vergroten en de transcriptie ernaast te zien
Kunstmatige intelligentie (AI)
De transcriptie is door de computer gemaakt via automatische handschriftherkenning.
De samenvatting wordt door de computer gemaakt op basis van een taalmodel.
Beide kunstmatige intelligentie taken zijn niet perfect, maar vaak ruim voldoende zodat het historische document begrijpelijk wordt.
De samenvatting wordt door de computer gemaakt op basis van een taalmodel.
Beide kunstmatige intelligentie taken zijn niet perfect, maar vaak ruim voldoende zodat het historische document begrijpelijk wordt.