Browse transcripts » National Archives / Archives South Hollandarchive access 1.04.02, inventory number 3704, page 27
Summary (also from the previous page)
The text discusses colonial trade control and smuggling in the Dutch East Indies. The officials worry about illegal spice trade through the kingdom of Boutong, which they consider the gateway to the Great East. Boutong, while dependent on the Dutch East India Company in many ways, remains a free kingdom. The company has exclusive rights to buy sapanwood there.
The text mentions concerns about traders from Wadjo, Mandhar, and Sumbawa who might smuggle spices from Ceram. It suggests that direct communication from Batavia could help prevent the English from trading in the Tukangbesi Islands, especially Kaidupa and Wangi-Wangi.
The document proposes patrols from Amboina and Banda to catch smugglers, who would then be sent in chains to Batavia. It references that in 1741, military action in this swampy region proved futile. The text notes that traders from Mandhar and Wadjo openly trade with the English as far as Bengkulu.
The writer suggests that the resident of Banjar should be prohibited from issuing passes to Mandhar people and other Celebes peoples to travel to Java, as this practice goes against the Bongai treaty.
Transcription
wel te beletten is; En hieromme zoude er mijn gedagten
niets beter zijn dat als, gelijk ik omtrend de straat Malak
„ka eens heb voorgesteld en ook van uw Hoog Edelhedens goed
„keuring is geweest, ook van Amboina en ook wel van
Banda op dat gespuis van Mandaresen, wadjoresen en
sumbauwaresen ja al waren het zelfs Boeginesen, want
deze weten ook het verbod, konde worden gekruist en alle
die men dan daar omstreeks attrapeerde opgebragt en di
„rect van een dier Gouvernemente in de ketting zonder ver
„dere procedures na Batavia gezonden wierde; dit zoude
maar twee of drie maal gelukkende zo veel afschrik onder
hun verwekken dat jk mijn sterk maak dat zij op het laast
geheel van dit smockelen op Ceram zoude afzien. ook res„
„deert hier inne geen hardigheid dewijl men nu meer dan
ooit tegens dezen hunnen verderflijke vaart zal dienen te
waken en zij boven dien die weg uit niet mogen varen en
dus nooit passen van hier na derwaarts krijgen. Verval
door nootweer zoude haar dan teffens in genen dele ook mogen
verschonen, te meer het overbewust is dat de Mandaresen en
wadjoresen zig van al lang in het minst niet meer aan
de kontracten storende zelfs tot Bancahoeloe en elders ge„
„noegzaam als opentlijk net de Engelsche handelen, het geene
men op geen betere wijze als deze opgegevene hun kan afleren.
want om 's kompagnies wapenen wederom vrugteloos, zo als
in anno 1741, wanneer men zelfs een Considerabele magt aan
handen had, in dit afgelegene en moerassige land te brengen,
is, gelijk meermalen aangemerket, gantsch niet raadzaam, en
met de Mandaresen zoude het ook zo gemakkelijk niet gaan,
ten zij men dit om „ de Engelsche te konkelen zo wel gelegene
sluiknest met kragt van wapenen wederom geheel en al onder
'skomp„s gehoorzaamheid konde brengen, dat niet wel anders als
van de zee-kant met magt van volk en goed overleg zoude die=
„nen te geschieden en hun dan noodzaken ons toe te laten post
te vatten op een der daar toe dan best gelegene plaats aan
strand; dog dit alles zoude zekerlijk weder vele Onkosten
voor de Komp„e veroorzaken. Des niet te min zo zoude
de Resident van Banjar inmiddens door uw Hoog Edelhedens
des gelievende verboden kunnen worden om, gelijk men wil
dat gedaan werd, passen aan Mandaresen of andere Celebese
volkeren te verlenen na Iava, want hier door komen zij niet
alleen nooit aan dit kasteel om dezelve na den inhoud van
het bij alle deze lands volkeren wel bekende Bongaijse kon=
„tract af te halen, maar het geeft ook occasie om hun hoe
langs hoe meer van ons hier te verwijderen.
men
Hier
41
niets beter zijn dat als, gelijk ik omtrend de straat Malak
„ka eens heb voorgesteld en ook van uw Hoog Edelhedens goed
„keuring is geweest, ook van Amboina en ook wel van
Banda op dat gespuis van Mandaresen, wadjoresen en
sumbauwaresen ja al waren het zelfs Boeginesen, want
deze weten ook het verbod, konde worden gekruist en alle
die men dan daar omstreeks attrapeerde opgebragt en di
„rect van een dier Gouvernemente in de ketting zonder ver
„dere procedures na Batavia gezonden wierde; dit zoude
maar twee of drie maal gelukkende zo veel afschrik onder
hun verwekken dat jk mijn sterk maak dat zij op het laast
geheel van dit smockelen op Ceram zoude afzien. ook res„
„deert hier inne geen hardigheid dewijl men nu meer dan
ooit tegens dezen hunnen verderflijke vaart zal dienen te
waken en zij boven dien die weg uit niet mogen varen en
dus nooit passen van hier na derwaarts krijgen. Verval
door nootweer zoude haar dan teffens in genen dele ook mogen
verschonen, te meer het overbewust is dat de Mandaresen en
wadjoresen zig van al lang in het minst niet meer aan
de kontracten storende zelfs tot Bancahoeloe en elders ge„
„noegzaam als opentlijk net de Engelsche handelen, het geene
men op geen betere wijze als deze opgegevene hun kan afleren.
want om 's kompagnies wapenen wederom vrugteloos, zo als
in anno 1741, wanneer men zelfs een Considerabele magt aan
handen had, in dit afgelegene en moerassige land te brengen,
is, gelijk meermalen aangemerket, gantsch niet raadzaam, en
met de Mandaresen zoude het ook zo gemakkelijk niet gaan,
ten zij men dit om „ de Engelsche te konkelen zo wel gelegene
sluiknest met kragt van wapenen wederom geheel en al onder
'skomp„s gehoorzaamheid konde brengen, dat niet wel anders als
van de zee-kant met magt van volk en goed overleg zoude die=
„nen te geschieden en hun dan noodzaken ons toe te laten post
te vatten op een der daar toe dan best gelegene plaats aan
strand; dog dit alles zoude zekerlijk weder vele Onkosten
voor de Komp„e veroorzaken. Des niet te min zo zoude
de Resident van Banjar inmiddens door uw Hoog Edelhedens
des gelievende verboden kunnen worden om, gelijk men wil
dat gedaan werd, passen aan Mandaresen of andere Celebese
volkeren te verlenen na Iava, want hier door komen zij niet
alleen nooit aan dit kasteel om dezelve na den inhoud van
het bij alle deze lands volkeren wel bekende Bongaijse kon=
„tract af te halen, maar het geeft ook occasie om hun hoe
langs hoe meer van ons hier te verwijderen.
men
Hier
41
Source citation
National Archives / Archives South Holland, archive number 1.04.02, Inventaris van het archief van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), 1602-1795 (1811), inventory number 3704, Heren Zeventien en kamer Amsterdam, INGEKOMEN STUKKEN UIT INDIË, Overgekomen brieven en papieren, Overgekomen brieven en papieren uit Indië aan de Heren XVII en de kamer Amsterdam, Overgekomen brieven en papieren uit Indië aan de Heren XVII en de kamer Amsterdam, 1786. Zevenentwintigste boek: Batavia's ingekomen brievenboek (secreet), deel I: secrete stukken uit Ambon, Makassar, Banda, Pontianak, Palembang, Malakka, Bantam
Scan + Transcription
Click on the image to enlarge it and see the transcription next to it
Artificial Intelligence (AI)
The transcription was made by computer via automatic handwriting recognition.
The summary is created by the computer based on a language model.
Both artificial intelligence tasks are not perfect, but often more than sufficient so that the historical document becomes understandable.
The summary is created by the computer based on a language model.
Both artificial intelligence tasks are not perfect, but often more than sufficient so that the historical document becomes understandable.