Blader door transcripties » Nationaal Archief / Rijksarchief Zuid-Holland
Transcriptie
Van Macassar den 24„e Maij A„o 1728. —
den 20=e Maij A„o 1728. —
Van Macassar
Indien men op Macassar den handel en
vaart. tegen gaat omtrent den inlander sal
deselve mede doleren over datse niet konnen
subsisteeren, schoon het Contrarie waar soude
lijkheden van Levensmiddelen, wanneer
den hoogmoed en Trotsheid den Landbouw
maar niet verwaarloosde
celebes en dies vrugtbaarheid in rijs Catjang
Cattoenen Coffij boonen schoone soete wateren
revieren kreken ver weijlanden en
wesen vermits de wijd uijtgestrektheid van
Provincien te Cultiveeren om de
inwoonders zoo veel doenlijk te
de tourneeren van het voortplanten
der nagulen, en andere specerijen
het welk in dienselven brief gesegd
is dat in alle gevallen maar soo
verstaan moet werden dat onaan
gezien de gewassen, die men maer
moet considereeren als een bijwerk
om den inlander dies te beter te
doen subsisteeren altoos onwrikbaer
vast moet blijven dat er een ge„
noegsaam getal specerije koomen
op de gepermitteerde plaatsen in
wesen werden gehouden om Iaarlix
het vaderland te konnen uijt leveren
waar toe wij een getal van 154502
stux nagelboomen die volgens
het Jongste schrijvens van de
ministers aldaar de dato 23=e
maij 1724 nog in wesen waeren
oordeelen genoeg te wesen dewijl
men in den Iaere 1714 gesien
heeft dat een quantiteid van
215234 stux 1432200 pond van
die vrugten heeft uijtgeleverd, soo
dat ons onbegrijpelijk voorkomt
hoe mogelijk kan sijn daar men
niet vind dat het getal der boo„
men in den Jaere 1723 en 1724
merklijk verminderd is geweest
egter in die twee Jaeren agter
den anderen soo matigen oegst
in vergelijking van voorgaande
Iaeren van ^ dan 600000 ponden
is ingesameld sonder dat ook
in de brieven de ware redenen
van dien geringen insaam werd
gegeven uE hebben derhalven wel
gedaen dat uE dese saeke hebben
menigvuldige andere occasien en wesent de benodigdheden voor India en
opgehouden tot de komste van den
gouverneur Gabrij op Batavia om van
de waare toestant deses saeke nader
g'informeerd te werden, want of wel waar
is dat een quantiteit van 600000 lb
nog al veele Iaeren agter malkanderen
souden konnen toereijken soo voor de
indiase als vaderlandse Comsumptie eens
deels om dat men de vaderlandse consum„
tie, het eene Iaar door het andere op
zijn hoogst maar kan stellen, op 400000
lb of schoon bij onsen eijsch doorgaens
vyf â sesmaalhonderd duijsend lb g'eijst
word, en anderdeels om dat alhier bij de
packhuijsen; nog zoo groote quantiteit
in voorraed is, dat men selfs nog al
veel Iaeren daarmede zouden konnen
toekomen, al was het schoon dat 'er
geen nagelen uijt India gesonden
wierden, soo mag men het egter op
niet Laeten aankomen, maar in
tegendeel altoos goede zorgen dragen
dat er soo veel boomen aande geper„
mitteerde plaatsen in wesen blijven
als natuurlijker wyse konnen gerek=t
worden genoeg te zijn tot voldoeninge
der vaderlandse en Indiase Eijsschen
en voor al dat de vrugten dierbomen
in de regte handen geraeken ter plaat„
se daar het behoord, waarom dan
ook de ministers ten tyden als 'er een
ongewoone kleijne insaam is, niet
moogen volstaen met sodanige ge„
neraele verantwoording als wij tot nog
toe in de brieven hebben gevonden
maar in specie de waare reden, en
Oorsaak der vermindering behooren
op tegeven, en des noods zijnde met
vallable bescheijden doen blijken om
UE zoo wel als ons alle nadenken
van een Ontrouwe behandeling te
.
25
den 20=e Maij A„o 1728. —
Van Macassar
Indien men op Macassar den handel en
vaart. tegen gaat omtrent den inlander sal
deselve mede doleren over datse niet konnen
subsisteeren, schoon het Contrarie waar soude
lijkheden van Levensmiddelen, wanneer
den hoogmoed en Trotsheid den Landbouw
maar niet verwaarloosde
celebes en dies vrugtbaarheid in rijs Catjang
Cattoenen Coffij boonen schoone soete wateren
revieren kreken ver weijlanden en
wesen vermits de wijd uijtgestrektheid van
Provincien te Cultiveeren om de
inwoonders zoo veel doenlijk te
de tourneeren van het voortplanten
der nagulen, en andere specerijen
het welk in dienselven brief gesegd
is dat in alle gevallen maar soo
verstaan moet werden dat onaan
gezien de gewassen, die men maer
moet considereeren als een bijwerk
om den inlander dies te beter te
doen subsisteeren altoos onwrikbaer
vast moet blijven dat er een ge„
noegsaam getal specerije koomen
op de gepermitteerde plaatsen in
wesen werden gehouden om Iaarlix
het vaderland te konnen uijt leveren
waar toe wij een getal van 154502
stux nagelboomen die volgens
het Jongste schrijvens van de
ministers aldaar de dato 23=e
maij 1724 nog in wesen waeren
oordeelen genoeg te wesen dewijl
men in den Iaere 1714 gesien
heeft dat een quantiteid van
215234 stux 1432200 pond van
die vrugten heeft uijtgeleverd, soo
dat ons onbegrijpelijk voorkomt
hoe mogelijk kan sijn daar men
niet vind dat het getal der boo„
men in den Jaere 1723 en 1724
merklijk verminderd is geweest
egter in die twee Jaeren agter
den anderen soo matigen oegst
in vergelijking van voorgaande
Iaeren van ^ dan 600000 ponden
is ingesameld sonder dat ook
in de brieven de ware redenen
van dien geringen insaam werd
gegeven uE hebben derhalven wel
gedaen dat uE dese saeke hebben
menigvuldige andere occasien en wesent de benodigdheden voor India en
opgehouden tot de komste van den
gouverneur Gabrij op Batavia om van
de waare toestant deses saeke nader
g'informeerd te werden, want of wel waar
is dat een quantiteit van 600000 lb
nog al veele Iaeren agter malkanderen
souden konnen toereijken soo voor de
indiase als vaderlandse Comsumptie eens
deels om dat men de vaderlandse consum„
tie, het eene Iaar door het andere op
zijn hoogst maar kan stellen, op 400000
lb of schoon bij onsen eijsch doorgaens
vyf â sesmaalhonderd duijsend lb g'eijst
word, en anderdeels om dat alhier bij de
packhuijsen; nog zoo groote quantiteit
in voorraed is, dat men selfs nog al
veel Iaeren daarmede zouden konnen
toekomen, al was het schoon dat 'er
geen nagelen uijt India gesonden
wierden, soo mag men het egter op
niet Laeten aankomen, maar in
tegendeel altoos goede zorgen dragen
dat er soo veel boomen aande geper„
mitteerde plaatsen in wesen blijven
als natuurlijker wyse konnen gerek=t
worden genoeg te zijn tot voldoeninge
der vaderlandse en Indiase Eijsschen
en voor al dat de vrugten dierbomen
in de regte handen geraeken ter plaat„
se daar het behoord, waarom dan
ook de ministers ten tyden als 'er een
ongewoone kleijne insaam is, niet
moogen volstaen met sodanige ge„
neraele verantwoording als wij tot nog
toe in de brieven hebben gevonden
maar in specie de waare reden, en
Oorsaak der vermindering behooren
op tegeven, en des noods zijnde met
vallable bescheijden doen blijken om
UE zoo wel als ons alle nadenken
van een Ontrouwe behandeling te
.
25
Bronvermelding
Nationaal Archief / Rijksarchief Zuid-Holland, archieftoegang 1.04.02, Inventaris van het archief van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), 1602-1795 (1811), inventarisnummer 2100, Heren Zeventien en kamer Amsterdam, INGEKOMEN STUKKEN UIT INDIË, Overgekomen brieven en papieren, Overgekomen brieven en papieren uit Indië aan de Heren XVII en de kamer Amsterdam, Overgekomen brieven en papieren uit Indië aan de Heren XVII en de kamer Amsterdam, 1729. TTTTTT. Negentiende boek: Batavia's ingekomen brievenboek, deel II: Makassar, Banjarmasin, Timor, Palembang, Jambi, Siam, Japan
Scan + Transcriptie
Klik op de afbeelding om het te vergroten en de transcriptie ernaast te zien
Kunstmatige intelligentie (AI)
De transcriptie is door de computer gemaakt via automatische handschriftherkenning.
De samenvatting wordt door de computer gemaakt op basis van een taalmodel.
Beide kunstmatige intelligentie taken zijn niet perfect, maar vaak ruim voldoende zodat het historische document begrijpelijk wordt.
De samenvatting wordt door de computer gemaakt op basis van een taalmodel.
Beide kunstmatige intelligentie taken zijn niet perfect, maar vaak ruim voldoende zodat het historische document begrijpelijk wordt.