archive access 1.04.02, inventory number 1271, page 1285
Summary (also from the next page)
In Xula, a messenger named Sengadie Mangolij, who represented King Mandarsaha, arrived by gilalo vessel. He brought a letter from Quimelaha Marasahoelij about refugees from Bouton spreading rumors that everything was in chaos and that the Ternatans were in conflict with each other.
Mangolij, who was known to have been a troublemaker in 1651, was questioned about these rumors. He revealed that before his departure from Xula, a servant named Sousoupaij, who worked for Lowijs Gomes, had arrived from Amboina with several claims:
The Macassarese had received reinforcements
A Muslim priest named Imam Tomiwarro had been forcibly converted to Christianity in Amboina
The Xulanese feared they would all be forced to convert to Christianity
4 Dutch ships were coming to Pula to carry out these conversions
These ships were patrolling between Bouton and Xula to prevent people from joining King Mandrasaha
King Mandrasaha was being detained by the Dutch East India Company in Macassar
Due to these false rumors, authorities decided to detain Mangolij and send a suitable Ternatan in his place to counter these stories and request reinforcements for Macassar. They strongly suspected that Mangolij himself might have been the source of these rumors.
Use text coordinates
Transcription
612 cunnen bescharen. Met voorsz Jacht vaart ook na macassar over de huijsvrouw van den coopman Sr: Cornelis bartels marchier, dewelcke mits hare geduijrige siekt eerst van haar man en naderhant van d' h:r de Jong gelicentieert was in maij jongstleeden die reijse aan te nemen, om voorts na batt:a napigeeren onder conditie nogtans dat s:r Bartelsz dragen soude het misnoegen 't geen u. Ed. a. der wegen mogten opneemen, maar doenmaals seer subject van haar E. sieckte aangetast werdende, bleef de reijse voor als doe geetaakt, tot de comste van het cantje uijt amboina 't geen als voorsz. achterblijvende, ende nu in plaats van dien dese occasie voor„ comende, soo en hebben de Jufr: nog door d'onbe¬ quaamh:t van gorcum nog nergens anders door van haar E. inclinatie cunnen afleijden, en nootsakel op haar E. en haar mans versoek des moeten toestaan Onder onse nu overgaande papieren is hier bijgevoegt een pertinente lijste niet alleen van alle comp:s dienaren maar ook van de getrou¬ de onder de selve, ende sterkte harer familien, beneffens het ware getal van alle sielen die haar in dese geheele provintie, manado gein¬ cludeert d' E. comp:e submitteeren onbegrepen bont genoten en andre voor gister comt hier uijt Xula p:r: gilalo aan te landen den singadje mangolij den welken als stede houder voor coning mandarsaha in die landen residerende, aan de bobatos alhier met sig bragte eenen brief door quimelaha marasahoelij ende de overight tot voorsz. Xula, meldende rs a or
Source citation
National Archives / Archives South Holland, archive number 1.04.02, Inventaris van het archief van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), 1602-1795 (1811), inventory number 1271, Heren Zeventien en kamer Amsterdam, INGEKOMEN STUKKEN UIT INDIË, Overgekomen brieven en papieren, Overgekomen brieven en papieren uit Indië aan de Heren XVII en de kamer Amsterdam, Overgekomen brieven en papieren uit Indië aan de Heren XVII en de kamer Amsterdam, 1670 HHHH. Derde boek: Batavia's ingekomen brievenboek, deel I
Click on the image to enlarge it and see the transcription next to it
Artificial Intelligence (AI)
The transcription was made by computer via automatic handwriting recognition.
The summary is created by the computer based on a language model.
Both artificial intelligence tasks are not perfect, but often more than sufficient so that the historical document becomes understandable.
Find your ancestors and publish your family tree on Genealogy Online via https://www.genealogieonline.nl/en/