Browse transcripts » National Archives / Archives South Holland

archive access 1.01.02, inventory number 8163, page 7

constitutie (:waar naar het welweezen van alle
Staaten moet werden bevordert en besorgt:)
aanmerken dat deese Republicq, vergeleeken
met andere wijd uitgebreide Rijken, en Staaten
is een kleene Landstreek, in dewelke zedert
ruim twee eeuwen sig heeft ter neder geza
een groote meenigte van menschen die uit
de meest nabuurige Landen, ter oorzaake, t zij
van binnen landsche oorloogen of troubles,
't zij van vervolging en mishandeling, over
en ter saake van Religie waren verdreeven
of geweeken: dat die meenigte, nevens be
origineele Landsaaten, haare subsistentie
niet hebbende konnen vinden uit de grond
en opkomsten van een zoo geringe, en
nog. niet allesints Vrugtbaare, Landstreck,
genoodsaakt is geweest deselve elders, of
op een andere wijse door arbeid, schran„
,derheid, en suinigheid, te soeken. Dat
de situatie van het Land, genoegzaam
in't midden van Curopa de streckking van
dien langs de Zee, en langs seer voornamd
Nevieren, als de Rijn, Maaze, en Schelde,
en de nabuurschap van andere, als de Eems,
Weezer, en Elve, natuurlijk aanleijding
geevende tot de Visscherij, en om het gevischte,
nevens de manufactuuren, welke de verdreevene
of uitgeweekene herwaards hadden overgebragt
en geëtablissert, elders uit te venten, en van
daar wederom in retour, de noodige, en hier
te Lande niet gevonden werdende leevens
middelen en behoeften herwaards aan
te brengen; een goed deel deeser meenigte
ook gepoogt heeft van die situatie een
nuttig gebruik te maaken, en sig vervolgens
heeft geappliceert tot de Visserij, navigatie,
en commercie. Dat de voordeelen
op deese eerste onderneemingen gevolgt,
encouragement gegeeven hebben niet alleen
om daar in te continueren, maar ook
om deselve meer en meer uijt te breden,