Blader door transcripties » Nationaal Archief / Rijksarchief Zuid-Holland

archieftoegang 1.01.02, inventarisnummer 11179, pagina 9

Staet hier te considereren, als dat de voors. vlandinge
1
en veranderinge vande Cours vande Nivieren, door syn na„
tineelijcke loop kan werden veroorsaeckt,
2
voor eerst, door ongemeen hoogh, off buijten ordinairs laeghwater,
3. door groote n Issgangh
4e. door doorbraken van Dijcken en Dammen,
5 door het qualijck doenleggen van Cribwercken en Schep„
,Hooffden;
6. Doorde vier voors. redenen, konnen de dieptens en ondieptens
inde Rivieren veranderen, en naer mate dat de wateren
der Rivieren, door de aengewonne ondiepten ofte hooge droog„
,tens haren voorigesloop gestuijt wert, soo sijn deselve rivieren
gedwongen haren voorigen cours te veranderen;
waeruijt seeckerl. blijckt dat door de veranderingen van
Cours der Rivieren mede op andere plaetsen vanderingen,
van dieptens comen te maecken.
8 verders is van outs, sonder t'minste tegenspoeecken bekent
dat het lant alwaerde Scheut vande Riviere tegen Romt
aente vallen, het voors. Lant, daerdoor wert los gemaeckt
affgenomen, en door suellen loop vant' water mede gevoert,
wert.
En is mede niet minder eene sekere waerheijt, dat het
voorige affgespoelde landt, off grint, t'welck door de loop
vande rwvier wert mede gevoert, sigh heen sal wenden alwaer
het de eerste en meeste openinge en minste resistentie
bevindt.
10
Salverders van niemant werden tegengesproocken dat het
voors. mede gevoerde en nogh bewegende Sant, ofte grint sigh
vastter neder sal setten, naer mate, enterplaetsen; dat de
suelle dorft vande waaere komt te vermanderen;
komen te veranderen, en verlanden
opgestelt bij W. Meester Controlleurs
Generael vande Artillerije der Vereenigde
Nederlanden, in februarij 1686
11 Welcke verminderinge van Snelte vande loop der Mevieren
op sommige plaetsen wert voorsaeckt, soo doorde bogte en Crom„
„tens van het vaste als die van het aengeroonme landt.
12. Doorde voors. Cromteus off bogten, die inde Nivieren gevonden
werden, wert den regtenloop der wateren verandert niet alleen
in menigte vandraijkringen, maer selfs vooreen gedeelte
in een geheele rust, waeruijtdan moetvolgen, dat het voorn:
mede gevoerde Sant ofte grint sigh aldaer sal nedersetten, en
groote ondieptens maecken, dewijle het water selfs en met
minder het Sant ofte grint aldaer buijten bewegen is.
13. Dese voors. Consideratien kunnen principal, dienen alwaer
sigh een groote Rivier in twee off in meer kleijne rivieren
komtte Pdeelen, het sij dat deselve gegraven ofte van sigh selfs
door de natuer gemaeckt sijn.
14. Ende Rivieren konnen soo wel door t'leggen van Cribbens
en Schephooffden (:volgens t'vijffde Artijckel, als door de reden
in het 2. 3en 4 Articul, hier vooren gestelt:) bedoroen.
worden.
15 Dient voor eerst gelet te worden op de proportie van lengte
derbogten, die inde rivieren bevonden werden tegens de wijte
derselver Rieviren voor al en voornamentl. omtrent de
monden alwaer de separatie vande groote Rivier begint,
16. Dientverder gelette worden, dat twee Rivieren dewelcke
uijt eene lwier haer oorspronck nemen, beijde niet kunnen
in een reqte Linie de Cours vant water uijt d'eerste groote
Rivier Krijgen;
Enstaet op het voors. wel in acht te nemen, dat de Rivier
17
die het water minder in een reqte Linie komt te ontfangen
beswaerl is goet te houden.
18 Dogh om het voors. water soo veel doenl. is in een reqte
linie inde mont vande Rivier te doenloopen, moet de groote
Riier gedwongen werden door Cribwercken van cours te
veranderen voor aleerde loop vant' water omtrent de
Omme Cribbens en Schep,
,hooffden, wel te doen leggen;