E/1 502/15 .
BUREAU INLICHTINGEN DERv
NEDERLANDSCHE REGEERING„
NIJMEGEN.
25 Feoruar1àk1945‚ Secret.
Ondervraagde: Nr. 283(,
Leeftijd: 31 jaar„
Beroep: Kantoorbed. Ned. Bank te Almelo,
Gen.onderwijsz 4 jr° Mulo en eenige cursussen.
Nationaliteit: Nederlander°
Qndgrwerp: Buitenlandsche Westwal…arbeiders in Goch‚
Datum van waarneming: half.December tot 7 Februari 1945°
In Goch werkten ongeveer 1500 buitenlandsche arbeiders… Hiervan waren
er 500 Nederlanders, meest afkomstig uit Twenthee Van de overige 1000
arbeiders waren de meesten Russen,
De arbeiders waren ondergebracht in café‘s en scholen in Goch.
Het toezicht op de arbeiders:
1‚- Hunderdscharführer. Dit was een Duitsche burger: welke het
toezicht had over 100 arbeiders‚
2‚- Gruppenscharfúhrer Deze waren er verschillende ”rr"-f“
ïfê n functie niet precies… Zij ware.n ook gewone Duitsche
1n11vvmc-1n-g
:
Dyab b;1gers waren voor zoover zegsmanwist2 niet bewapend, Zij waren
zeer geschikt maar zeer bang daar ze steeds door de S.A„ gecontroleerd
werden„ Iedere avond was er o„a„ controle F„fr de S„A„ over de buitenr
landers„
De arbeiders gingen altijd in colonne naar en van het werk„ dat bestond
uit graafwerke ‚
De Hoofdleí.ding van de'Westwaleinsatz in dit gebied had een zekere
Brielle lid der S„A
Daaronde1 stond de Einheitsleiter Wissoher‚een ex«postbode uit Duisburg.
Een zeer onaangename man, lid der S„Aû
Sociale _toestanden°
Alle arbeiders kregen slechts 1 bord, 1 lepel en 1 paar klompschoenen.
Het eten bestond uit: ìpond brood per dag (met 3 personen 1 commies-
brood) 30 gram boter per dag5 20 a 25 gram worst per dag.
Het warme eten bestond steeds uit slechte dunne soep‚ verder kreeg
men 1 maal in de 14 dagen, 1 ons suiker en l jampotje met jam of stroop.
De verwarming was goed; waren de kolen nl,2 op, dan werden de voorraden
uit de grote gebouwen (scholen) aangesproken. Deze kolen moeten de
arbeiders gezamelijk betalen, De arbeiders sliepen in los stroo.
De medische behandeling was slecht. Had men een wondje, dan kwam er
een stukje papierverband op.
Er was een arbeider, die iets aan zijn oog had en een ander, die iets
aan zijn been hade ze kregen beide kamillen thee. Eras echter een
Nederlander uit Enschede‚ die E.H.B.O.*er was. Medicijnen stal hij
links en rechts in het ziekenhuis en hielp er zijn medearbeiders mee.
Van de Nederlandsche arbeiders i1n Goch werden eenige arbeiders, die bij
Stork in Hengelo werkten terugaefloepen naar Nederland„
o'“"‘
De Nederlandsche en Westwalarb —iders in ioch hadden een lied. Zeggman
noemde het het Westwallied, Dit werd gezongen als ze in colonnen moesten
loopen ook al was de S„A„ in de bunrta
Het lied als volgt: Wijze het Duitsche lied "Edelweiss"o
