Blader door transcripties » Nationaal Archief / Rijksarchief Zuid-Holland

archieftoegang 2.10.01, inventarisnummer 1962, pagina 11

allien, in het belang der bevolking, met het oog op ene
bescherming, waarop zij van onzen kant, en de eer.
ste plaats aanspraak heeft, en die het Neder.
landsch gezag haar nu slechts onvoldoende ver:
leenen kan; noodzakelijk, om de voor Indie en
het Noederland, zoo onmisbare teelt van Pro.
ducten voor de Earopesche markt niet stechts en
stand te doen blijven, maar uit te breiden. Is het
bestuur door een toereikend getal bekwame, amb.
teriaren in staat, de politie naar eisch te hand.
haven, daardoor in de mogelijkheid, de nu nog
plaats vindende misbruiken en knevelarijen van
den kant der hoofden voor te komen; en toetezien
dat op vastgestelde regelingen geen inbreuk, ten
minste niet overdreven gemaakt wordt, dan eerst
zal onnoemelijk veel nattelooren arbeid worden
voorgekomen, en de duizende hianden die nu
dagelijks aan de kultuur onstrokken worden, ten
voordeele van Java zelfen het Moederland tevens,
kunnen worden aangewend om de productie tot
eene nog ongekende hoogte te doen klimmen,
en van den grond die uitkomsten te verkrij„
gen, welke dezelve onder die veranderde omstanden
alleen kan opleveren.
Wat nu eindelijk nog de bemesting der gronden
betreft, komt het mij voor, dat deze zich niet slechts
tot de suckerries velden maar ook tot de indigo
aanplantingen, als in dezelfde cathegorie vallen.
,de, zal dienen uit te strekken.
Het is overbekend hoe de indigo heester den grond
uitmergelt en ook daarvoor eene gestadige ver„
wisseling van velden noodig is.
Gronden, die onophoudelijk jaarin jaaruit wor„
den gebezegd, verliezen ten laatste hunne vrucht.
baarheid:
In clahiten, aan de hellingen van bergen gelegen,
vooral daar, waar die met zware bosschen zijn
bedekt, moge een gestadige toevoer van humus
waargenomen worden, en de vrachtbaarheid dezelf„
de blijven; maar in andere oorden waar die toevoer
niet bestaat, windt eene werkelijke vermagering
plaats, die ten laatse in de productie algemeen
zal gevoeld worden. Pava is, wat de landbouw
betreft, niet meer het eiland van voor 20 Jaren, ge„
tlyher naer die
si
met vitr isang tet de
intiso Aultlere mctire
manttegch door dn 9
lijx conpetien
leden toen nog alom bij de inovering van het tegenwoor
dig Kultuurstelsel de vruchtbaarste gronden vvor
handen waren, maar de millioen pehols prodat
van daar sedert uitgevoerd, hebben en vele oorden
dien toen zoo gunstigen stand van zaken geheel
doen veranderen. Is de op vele plaatsen min„
dere productie der rijstvelden aan de daarnevens
geteelde voortbrengselen, voor de Europesche markt
alleen te wijten. Ik betwijsel dit zeer,: ook geheel
andere oorzaken hebben daartoe mede gewerkt:
de bevolking breidt zich ceit; duizende djonken
Lands worden Jaarlijks meer en meer voor Oadie
Gogo in de vergachtige oorden ontgonnen, eene
veel grootere uitgestrektheid is van af 1830 ten
dienste der hoffijkultuur aangewend. Daarmede
eckter zijn de zwan natuurbosschen, die vroeger
de bergen van Java bedekten, zoo zeer gedund„
ja in vele streken reeds zoo geheel verdienen,
dat deze omstandigheid alleen, niet missen
kan, op de vruchtbaarheid der lager liggende Aa„
len; en zelfs op het luchtsgestel, wat de regel.
matigheid der Noesons betreft, van invloca
te zijn. Ook daarin moet hier meer daarmin
der, eene oorzaak der afnemende vruchtbaarheid
der velden gezocht worden: En wat de koffytui
nen aangaat, reeds nu wordt bij de roekelooze
onoordeelkundige wijze waarop die kultuur op
vele plaatsen behandeld wordt, behoefte aan
geschikten grond gevoeld, zoo zelfs dat het hoe„
langs hoe meer mocite kosten zal de bestoan„
de tuinen, met hoop op goed gevolg te verwisselen.
Een algemeen stelsel van bemestingder gronden
kan, zal de productie van Java riiet van lieverle„
de dalen, en in cele districten geheel te nietguan
niet onaangewend blijven. Het zal ten laatste
het eenigste middel zijn, om Sava voor Ndeder„
land te doen blijven, wat het voor eenige sa„
ren nog cvas; want immers nu reeds is ketpro„
ductief vermogen van den grond in vele gedeel.
ten zeer verminderd. Alleen eene bemesting.
der uitgeputte gronden kan in deze voorzient
Daarom zou het rij doelmatig voorkomen bij
aldien deze zaak op Java tot een punt van specia„

11